ترسیم نقشه دانش و الگوهای هم رخدادی واژگان کلیدی تولیدات علمی حوزه رویکرد کل نگر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران،

2 دانشیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران و دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: رویکرد کل‌نگر، با درک رابطه میان تمام اجزای یک کل در طراحی، می‌تواند به طرز چشمگیری بر سلامت افراد در محیط‌های داخلی تأثیر بگذارد.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تولیدات علمی حوزه رویکرد کلنگر در فضاهای داخلی، با استفاده از پژوهش علم‌سنجی، روش توصیفی-تحلیلی و تکنیک هم‌رخدادی واژگان کلیدی، به ارزیابی منابع اطلاعاتی پایگاه‌ داده‌ای اسکوپوس با بهره‌گیری از نرمافزار «وی.او.اس.ویوئر» پرداخت.
یافته‌ها: یافتهها نشان دادند که کلیدواژههای «بهره‌وری انرژی»، «کیفیت هوا»، «طراحی ساختاری»، «آسایش حرارتی»، «تهویه» و «انسان» در زمره پرکاربردترین واژگان بوده‌اند. واژگانی نظیر «کیفیت محیطی»، «چرخه زندگی»، «عایق حرارتی» و «هوای فضای داخلی» در دسته واژگانی بودند که در سال‌های اخیر بسیار استفاده ‌شده اند. بیشترین تعداد تولیدات علمی در کشورهای آمریکا، انگلستان و دانمارک انجام شده بودند. نحوه رشد تولیدات علمی این حوزه از سال 1991-2021 صعودی بوده است، اما به‌طورکلی انتشارات این حوزه در بازه‌های زمانی متفاوت روندی سینوسی را طی نموده و در سال‌ 2021، اوج انتشار تولیدات علمی این حوزه بوده است. در میان تولیدات علمی کشور ایران در این حوزه، دانشگاه علم‌ و ‌صنعت تهران با یک پژوهش و دو نویسنده، تنها دانشگاه ایرانی بود که در این زمینه به مطالعه پرداخته بود. همچنین مجلات پراستناد، پرتألیفترین نویسندگان و شبکه همکاری میان آنان نیز تحلیل شدند.
نتیجه‌گیری و بحث‌: نتایج این پژوهش، کمبود وسیع تحقیقات روانشناسی محیط در حوزه رویکرد کل‌نگر در طراحی فضاهای داخلی و نقش پررنگ شاخه‌های انرژی را در این حوزه نمودار ساختند و بر ضرورت مطالعات در ایران و همکاری میان‌رشته‌ای در میان کشورهای توسعه‌یافته و در‌حال‌توسعه در مطالعات آتی تأکید نمودند.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم‌زاده، فاطمه؛ مهدی زاده سراج، فاطمه؛ نوروزیان ملکی، سعید؛ پیری، سعید (1399). شاخص‌های طراحی مؤثر بر دلبستگی دانش‌آموزان در فضاهای باز مدارس از دیدگاه متخصصان معماری، فناوری آموزش، 10 (46)، 191-205.
ابراهیم‌زاده، فاطمه؛ مهدی زاده سراج، فاطمه؛ نوروزیان ملکی، سعید؛ پیری، سعید (1400). نگاشت هم‌رخدادی تولیدات علمی در حوزه فعالیت جسمانی کودکان در فضای باز مدارس ابتدایی، رفتار حرکتی، 10 (46)، 201-230.
جباری، لیلا و جعفری، سمیه (1399). تحلیل چشم‎انداز پژوهش، نقشه دانش و الگوهای هم ‎نویسندگی مطالعات کووید 19، ترویج علم،  11(1)، 123-144.
قربانی، فاطمه و صلصالی، مهوش (1397). مفهوم کل نگری در پرستاری براساس یک مقاله مروری، آموزش و اخلاق در پرستاری، 7 (3-4)، 23-30.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1390). آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها)، تهران: انتشارات سمت.
Aghimien, E. I., Li, D. H. W., & Tsang, E. K. W. (2022). Bioclimatic architecture and its energy-saving potentials: a review and future directions. Engineering, Construction and Architectural Management, 29(2), 961–988.
Belussi, L., Barozzi, B., Bellazzi, A., Danza, L., Devitofrancesco, A., Fanciulli, C., Ghellere, M., Guazzi, G., Meroni, I., Salamone, F., Scamoni, F., & Scrosati, C. (2019). A review of performance of zero energy buildings and energy efficiency solutions. Journal of Building Engineering, 25, 100772.  
Chen, X., Yang, H., & Sun, K. (2016). A holistic passive design approach to optimize indoor environmental quality of a typical residential building in Hong Kong. Energy, 113, 267–281.
Danza, L., Barozzi, B., Bellazzi, A., Belussi, L., Devitofrancesco, A., Ghellere, M., Salamone, F., Scamoni, F., & Scrosati, C. (2020). A weighting procedure to analyse the Indoor Environmental Quality of a Zero-Energy Building. Building and Environment, 183, 107155.
Hviid, C. A., Pedersen, C., & Dabelsteen, K. H. (2020). A field study of the individual and combined effect of ventilation rate and lighting conditions on pupils’ performance. Building and Environment, 171, 106608.
López-Chao, V., Lorenzo, A. A., & Martin-Gutiérrez, J. (2019). Architectural indoor analysis: A holistic approach to understand the relation of higher education classrooms and academic performance. Sustainability, 11(23), 6558.
 Marzouk, M., & Elshaboury, N. (2022). Science mapping analysis of embodied energy in the construction industry. Energy Reports, 8, 1362–1376.
Schulzova, K., & Bosova, D. (2020). Contemporary residential architectural design in terms of indoor environmental quality. International Multidisciplinary Scientific GeoConference Surveying Geology and Mining Ecology Management, SGEM, 20(6.1), 515–522.