شناخت ساختار فکری مطالعات کووید ۱۹ در حوزه های علوم انسانی و اجتماعیِ با روش خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه مدیریت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

10.22034/popsci.2023.376264.1242

چکیده

این تحقیق با هدف شناخت و تحلیل ساختار فکری دانش شکل یافته در مطالعات کووید ۱۹ در حوزة های علوم انسانی و اجتماعی پس از ظهور و گسترش پاندمی کووید 19 به انجام رسیده-است‌. این پژوهش از حیث ماهیت توصیفی-کاربردی است. روش پژوهش حاضر فراترکیب بوده و در عمل ضمن اتخاذ رویکردی فرارشته‌ای از روش‌خوشه‌بندی‌سلسله‌مراتبی و ترسیم‌نمودار راهبردی بهره برده است. از این رو بدلیل استفاده از ابزارهای شناخته شده علم‌سنجی میتوان ان را در زمرة پژوهش های علم سنجی نیز دید. جامعة آماری مورد مطالعه 38994 مقالة نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس درکشورهای پیشرو در نشر آثار علمی از پنج قاره طی بازة زمانی 2019-2021 بوده و به طور مشخص 25548 کلیدواژه در نرم‌افزارهای بیب‌اکسل، یوسی‌آی‌نت و اس‌پی‌اس‌اس مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. به موجبِ یافته‌ها محتوای حاصل از مجموع مطالعاتِ غیرپزشکی با موضوع کووید 19 در نمونه مورد مطالعه از جهان علم در سه خوشه «بحران‌های در سایة بحران پاندمی کووید 19 (خوشه اول)»، «اخلاق، عدالت و مشارکتِ متعهدانه (خوشه دوم)» و «آموزش و زیرساخت‌های فناورانه (خوشه سوم)» قابل دسته بندی است. در این میان خوشه اول با جامعیت و گستردگی بالا، خوشه‌ای مهم و تأثیرگذار است. خوشه دوم و سوم نیز به عنوان حوزه‌هایی برجسته و نوظهور، دارای همبستگی درونی بالا و انسجام مطلوبی‌اند؛ بااین‌حال تا زمان مطالعه هیچ یک از خوشه‌ها به مرحله‌ی بلوغ و ثبات نرسیده‌اند.

کلیدواژه‌ها