ترویج شاخص‌های توسعه با رویکرد مولفه برتری و رشد هوشمند

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه شهرسازی، واحد رباط کریم، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

توجه به توسعه کالبدی شهر، یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه شهری محسوب می شود. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف از جمله مهاجرت های بی رویه یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده ای تحت عنوان پراکنده رویی از نتایج رشد این گونه می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی تحلیل شاخص های توسعه شهری با رویکرد مولفه برتری و هوشمند در منطقه 16 تهران است. از میان نظریات و مکاتب مطرح شده در رابطه با حل مسأله پراکنده رویی؛ نظریه رشد هوشمند شهری به عنوان نظریه پایه ای و هدایت گر تحقیق انتخاب شده است. روش اصلی مورد بررسی در پژوهش حاضر، روش توصیفی –تحلیلی است و از روش‌های متعددی جهت نیل به اهداف پژوهش و سنجش شاخص‌های پژوهش بهره گرفته شده است. نتایج آزمون T بیانگر این واقعیت است که متغیرهای بالا بردن قابلیت دسترسی، ایجاد محلات خودکفا و توسعه فشرده محلات با توجه به سطح معناداری بالاتر از 0.05 مطلوبیت پایین تری دارد. از سوی دیگر متغیر ایجاد محلات جذاب و با هویت، دارای مطلوبیت نسبی در محدوده مورد مطالعه می باشد. نتایج پژوهش ماهیت این تغییرات و محرک‌های آن‌ها موضوع اصلی بوده است و آنچه که پیگیری شده، رهیافتی به مدل و الگوی منطقه 16 تهران در دوران معاصر و اکنون بود. با این هدف، شاخص‌های تأثیرگذار شناسایی گردید، که خود بازتاب کالبدی مجموعه ساختاری موجود در سیستم شهری منطقه 16 بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


درستکار، احسان؛ حبیب، فرح؛ ماجدی، حمید. (1395). امکان سنجی شکل‌گیری منطقه خلاق با تئوری گردشگری صنعتی (مطالعه موردی شهرستان یزد)، جغرافیا و توسعه، شماره 45، ص 19-40.
درستکار، احسان؛ ماجدی، حمید. (1395). تحلیل کیفیت باز‌آفرینی فضا عمومی شهری برمبنای رضایتمندی کاربران فضا (نمونه موردی میدان منیریه تهران)، انجمن معماری و شهرسازی ایران، شماره 11، ص 29-39
درستکار، احسان؛ ودایع خیری، رقیه. (1398). سنجش کیفیت زندگی بر مبنای رضایت‌مندی سکونتی (مورد مطالعه: محله گلشن تهران)، علوم تکنولوژی محیط زیست، دوره 21 شماره 10.
زنگنه شهرکی، سعید، (1390)، تحلیل اثرات اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی گسترش افقی شهر و چگونگی بکارگیری سیاست های رشد هوشمند شهری (مطالعه موردی: شهر یزد)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
نجارصادقی، مهسا؛ طبیبیان، منوچهر، (1398). ارزیابی نقش شهرهای کوچک در توسعه کانون­های جمعیتی پیرامون با استفاده از تحلیل شبکه­ای، شهرسازی ایران، 2 (2)، 1-9.
نجارصادقی، مهسا؛ ماجدی، حمید. (1398). مناسبت سنجی رهیافت نظری پویش مختلط به عنوان رهیافت جایگزین در برنامه­ریزی شهرها، شهرسازی ایران، 2 (3)، 24-36.
Bhatta, B, (2010), Analysis of urban growth and sprawl from remote sensing data, Computer Science & Engineering Computer Aided Design Centre, spring.
English, M. (1999). A guide for smart growth. Forum for Applied Research and Public Policy, 14 (3), 35–39.
Galster. G, Hanson. R, Ratcliff. M and Wolman. H, (2001), Wrestling Sprawl to the Ground:Defining and Measuring an Elusive Concept, Housing Policy Debate, Vol. 16, Issue 4, pp.687-698.
Hutchison, Pay, (2010), Encyclopedia of urban studies, Sage publication. London & New York.
John S. Miller and Lester A. Hoel (2002), The Smart Growth Debate: Best Practices for Urban Transportation Planning. Journal of Socio-Economic Planning Sciences, Volume 36, Number 1.
Lucy, W. H., & Phillips, D. L, (2001), Suburbs and the Census: Patterns of Growth and Decline. Washington, DC: The Brookings Institute.
Schmidt, Charles W, (2004), Sprawl: the new manifest destiny? Environmental Health Perspectives, 112 (11): p. A620 – A627.