بررسی هنجارهای علمی و تبیین نظری انحراف از آنها

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

کارشناس ارشد جامعه شناسی

چکیده

نهاد علم همانند دیگر نهادها شامل ارزش ها، هنجارها و نقش های اجتماعی است. ساخت هنجاری علم موجب بروز و یا شناسایی انحرافات علمی می شود. مطالعه حاضر قصد دارد به بررسی هنجارهای علمی و تبیین نظری انحراف از آنها بپردازد. این مطالعه با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است.
مقاله حاضر نشان می دهد که چهار هنجار جهانی بودن، اشتراک، بی طرفی و شک سازمان یافته که به صورت مجموعه عمل می کنند، شامل عادت های رایج در حوزه علمی اند.
به علاوه، این مطالعه نشان می دهد که دیدگاه های مختلف از عوامل گوناگونی همچون اختلال روانی افراد درگیر در فعالیت های علمی، ضعف کنترل های شخصی و اجتماعی، هم راستا نبودن اهداف اجتماع های علمی و ابزارهای مشروع برای دستیابی به آنها و صنعتی شدن دانش به وسیله صنعت و آزمایشگاه به عنوان مهم ترین علل انحراف های علمی نام برده اند.

کلیدواژه‌ها



آزاد ارمکی، ت. (1376 ) . نظریه های جامعه شناس . ی تهران: انتشارات سروش.
ب کیر، ت. ال. (1386). نحوه انجام تحقیقات اجتماع . ی ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
دورکیم، ا. (1378). خودکش . ی ترجمه نادر سالارزاده امیری. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
ربانی، ر. و شاهنوشی، م. (1392). مبانی جامعه شناسی. تهران: آوای نور.
ستوده، ه.  (1387). آسیب شناسی اجتماعی: جامعه شناسی انحرافا . ت تهران: آوای نور.
سخاوت، ج. (1377). جامعه شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: دانشگاه پیام نور.
صدیق سروستانی، ر. (1388). آسیب شناسی اجتماعی: جامعه شناسی انحرافات اجتماعی. تهران: سازمان مطالعه
و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها.
کوزر، ل. (1368). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
کوهن، ب. (1385). درآمدی به جامعه شناسی. ترجمه محسن ثلاثی، تهران: توتیا.
لیتل، د. (1381). تبیین در علوم اجتماعی: درآمدی به فلسفه علم الاجتماع، ترجمه عبدالکریم سروش. تهران:
مؤسسه فرهنگی صراط.
محسنی، م. (1372). مبانی جامعه شناسی علم: جامعه، علم و تکنولوژ . ی تهران: کتابخانه طهوری.
Braxton, J. M. (1990). “Deviancy from the Norms of Science: A Test of Control
Theory”, Research in Higher Education, Vol 31, No 5, pp 461-476.
Reiss, A. J. (1951). “Delinquency as A Failure of Personal and Social Controls”,
American Sociological Review, Vol 16, No 2, pp 196-207.
Sztompka, P. (2007). “Trust in Science: Robert K. Merton’s Inspirations”,
Journal of Classical Sociology, Vol 7, No 2, pp 210-220.
Zuckerman, H. (1988). the Sociology of Science, in Neil N. Smelser (ed.),
Handbook of Sociology, Beverly Hills, California: Sage Publications: pp
511-574.