راهنمای نگارش عملی پیشینه پژوهش

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

چکیده

پیشینه‌‌‌ی پژوهش یکی از فرآیندهای اصلی در پژوهش‌ها و حوزه‌های مختلف است، و پرداختن به آن مستلزم توجه و آگاهی از مبانی نظری و چگونگی نگارش پیشینه‌‌ی پژوهش است. پژوهشگران برای نگارش و گردآوری منابع لازم است، که بحث پیشینه‌-ی پژوهش را سرلوحه کار خود قرار دهند. از این رو، هدف اصلی این پژوهش توصیف و تشریح مبانی نظری پیشینه‌ی پژوهش و چگونگی جستجو و گردآوری منابع از پایگاه‌ها و هم‌چنین نوشتن پیشینه‌‌ی پژوهش کم‌نقص و ارائه‌ی تصویری روشن از انواع مختلف بررسی پیشینه‌ی پژوهش برای پژوهشگران است. این مطالعه با روش اسنادی و از منابع و پایگاه‌های مختلف فارسی و لاتین برای انجام این پژوهش استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد، که با وجود اهمیت و جایگاهی که پیشینه‌‌ی پژوهش در پژوهش‌ها دارد، و مطالعات زیادی هم در دنیا در مورد آن انجام شده است، اما هم‌چنان پژوهشگران در زمینه‌ی این که پیشینه‌‌ی پژوهش چیست و چگونه می‌توانند به بررسی و چگونگی نوشتن و پیاده‌سازی منابع بپردازند، با مشکلاتی مواجه‌اند، و آن طور که شاید و باید این موضوع مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است، که بتواند به صورت عملی پژوهشگران را در مورد نحوه‌ی نوشتن پیشینه‌ی پژوهش راهنمایی کند. هم‌چنین مطالعات بیانگر این مسئله هستند، که برخی از پژوهشگران با پیشینه‌ی پژوهش و چگونگی تدوین آن‌ها آشنایی کافی ندارند، و تأکید بیشتر پژوهش‌های انجام شده بر مبانی نظری و تئوری پیشینه‌ی پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


افشار، ابراهیم (1388). نقص غرض در پیشینه­نویسی. کتاب ماه، 13 (3)، 28- 29.
عبدخدایی، زهرا؛ طیوری، امیر (1398). تفاوت­های مرور روایتی و مرور نظام‌مند. مجله آموزش در علوم پزشکی، 19 (18)، 168- 166.
خاکی، غلامرضا (1378). روش تحقیق با رویکردی به پایان­نامه­نویسی. تهران: درایت.
سهرابی، محمد رضا (1392). اصول نگارش مقالات مروری. پژوهنده، 18 (2)، 52- 56.
صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان‌منش، ایمان (1394). مبانی روش­شناختی پژوهش­های اسنادی در علوم اجتماعی. راهبرد فرهنگ، 8 (29)، 91- 61.
غلامی، محمد احمد؛ صفری­زاده میناب، معصومه (1399). ادبیات تحقیق و جایگاه آن در پژوهش کیفی. اولین کنفرانس ملی پژوهش­های کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، 1- 15.
فتاحی، رحمت­الله؛ پریرخ، مهری (1390). مرور نوشتارها و پیشینه پژوهش: راهنمای نگارش. تهران: نشر کتابدار.
هومن، حیدرعلی (1385). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
 
وبلاگ ترجمیک (1399). چگونه یک مقاله مروری بنویسیم؟
https://tarjomic.com/blog/2020/07/29
Cisco, J. (2014). Teaching the literature review: A practical approach for college instructors. Teaching & Learning Inquiry, 2 (2), 41-57.
 Dochy, F. (2006). A guide for writing scholarly articles or reviews for the Educational Research Review. Educational Research Review, 1- 21.
Efron, E. S., & Ravid, R. (2019). Writing the Literature Review a Practical Guide. The Guilford Press New York London.
Garrard, J. (2011). Health Sciences Literature Review Made Easy: The Matrix Method. Third Edition, Jones & Bartlett Learning, LLC.
Grant, M. J., & Booth, A. (2009). A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information and Libraries Journal, 26, 91- 108, Doi: 10.1111/j.1471-1842.2009.00848.x.
James, K. L., Randall, N. P., & Haddaway, N. R. (2016). A methodology for systematic  mapping in environmental sciences. Environmental Evidence, 5 (7), 1- 13, Doi: 10.1186/s137  50-016-0059-6.   
Machi, L. A., & Mcevoy, B. T. (2016). The Literature Review Six Steps To Success. Three Edition, Corwin A Sage Publishing Company.
Papatheodorou, S. (2019). Umbrella reviews: what they are and why we need them. European Journal of Epidemiology, 1- 4, Doi.org/10.1007/s10654-019-00505-6.
Pham, M. T., Rajic, R., Greig, J. D., Sargeant, J. M., Papadopoulosa, A., & McEwena, S. A. (2014).  A scoping review of scoping reviews: advancing the approach and enhancing
the consistency. Research Synthesis Methods, 5, 371- 385, Doi: 10.1002/jrsm.1123.
Rowley, J., & Slack, F. (2004). Conducting a Literature Review. Management Research News,  27 (6), 31-39.
Saxton, M. L. (1997). Reference service evaluation and meta-analysis: findings an methodolo gical issues. Library Quarterly, 67(3), 267–89, Doi: 10.1086/629952.
Seers, K. (2015). Qualitative systematic reviews: their importance for our understanding
of research relevant to pain. British Journal of Pain, 9 (1), 36- 40, Doi: 10.11177/204 9463714549777.
Whittemore, R., & Knafl, K. (2005). The integrative review: updated methodology. Advanced Nursing, 52(5), 546–553, Doi: 10.1111/j.1365-2648.2005.03621.x.
Charles University Library of America. (2014). Systematic Reviews & Other Review Types: https://guides.temple.edu/c.php?g=78618&p=4156608