نقش کشاورزی حساس به تغذیه در امنیت غذایی و تغذیه ای

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استاد دانشکده اقتصاد و مدیریت کشاورزی دانشگاه تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی دانشگاه تهران، ایران

چکیده

امنیت غذایی یکی از مباحث مهم است که در سال‌های اخیر مورد توجه برنامه‌ریزان توسعه و سیاستگذاران قرار گرفته است. با توجه به اینکه فقر و امنیت غذایی دغدغه شماری از جمعیت جهان بوده و تغییرات اقلیمی بیشترین خسارات را بر آسیب‌پذیرترین اقشار وارد می‌کند، روشن است که بشر در چنین شرایطی به رویکردهای کشاورزی نیاز دارد. در راستای بررسی و تبیین جایگاه کشاورزی در امنیت غذایی این مطالعه با روش مبتنی بر مرور ادبیات نظری انجام شد. در این مقاله سعی شده است تـا ضمن مـرور اجمـالی بـر مفاهیم امنیت غذایی، امنیت تغذیه‌ای، کشاورزی حساس به تغذیه و پیوند غذا-کشاورزی-تغذیه، به راهکارهای بهبود تغذیه از طریق کشاورزی پرداخته شود. نتایج بررسی نشان داد که تحقق امنیت غذایی وابسته به رویکردهای مختلفی از جمله رویکرد کشاورزی حساس به تغذیه می‌باشد که همزمان با توجه به افزایش کمیت و تنوع مواد غذایی به دسترسی به کیفیت موادغذایی بالاتر و سلامت آن برای رفع سوتغذیه نیز تأکید دارد. هدف کشاورزی حساس به تغذیه تولید غذای سالم و ایمن حاوی مواد مغذی ضروری و دسترسی مقرون به صرفه برای جمعیت روستایی و شهری است. به‌منظور پیاده سازی این رویکرد ظرفیت‌های انسانی و سازمانی باید در کلیه سطوح و در سراسر بخش‌های رسمی و غیر رسمی تقویت گردند. بنابر این توسعه کشاورزی حساس به تغذیه به‌عنوان یک رویکرد پشتیبانی‌کننده از امنیت تغذیه‌ای باید در دستور کار برنامه‌های توسعه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


ابراهیمی خوسفی، زهره؛ ابراهیمی خوسفی، مهین؛ ولی، عباسعلی و رضایی، عبدالحسین (1392). پیامدهای تغییر اقلیم بر کشاورزی و امنیت غذایی. نخستین کنفرانس بین المللی اکولوژی سیمای سرزمین.
ایروانی، ابوالفضل (1394). جزوه آموزشی امنیت غذایی در بخش کشاورزی. موجود در http;//oace.iate.ir
بی نیاز، ارسلان و محمدی، حمید (1397). تأثیر درجه باز بودن تجارت بخش کشاورزی بر امنیت غذایی در ایران (رهیافت خود رگرسیونی با وقفه­های توزیعی). فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد10، شماره 2، صص 104-81.
جهانسوری، مهری و فراهانی، حسین. (1396). نقش کشاورزی پایدار در تأمین امنیت غذایی خانوارهای روستایی. چهارمین کنفرانس بین­المللی علوم جغرافیایی.
حایک، علی (1399). نقش تحریم­ها در تهدید امنیت­ غذایی و نقض حقوق بشر. گروه سیاست، موجود در https;//jahaneghtesad.com
خانزادی، آزاد؛ کریمی، محمد شریف و شکری، نعیم (1397). برآورد امنیت غذایی در استان کرمانشان با تأکید بر شاخص FSA. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 32، شماره 1، صص 82-69.
خسروی پور، بهمن و انشایی نژاد، آمنه (1399). تنوع زیستی رویکردی مناسب جهت امنیت و سلامت غذایی. فصلنامه جغرافیا و روابط انسانی، دوره2، شماره4.
دماری، بهزاد (1394). گزارش نهایی طرح بررسی، تحلیل و تدوین سند ملی تغذیه و امنیت غذایی کشور (طی سال‌های 1391 لغایت 1394). انتشارات اندیشه ماندگار.
شعبانعلی فمی، حسین. (1399). کشاورزی حساس به تغذیه (رویکردی در پیوند کشاورزی-تغذیه)، سخنرانی ماهانه معاونت پژوهشی (دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران) (28-11-1399).
علامه، علی اصغر (1391). امنیت غذایی-توسعه پایدار کشاورزی-سلامت. موجود در http://www.agriis.ir
کشاورز، سمیه و موسوی، سید نعمت الله (1397). بررسی موانع و مشکلات و عوامل مؤثر بر توسعه کشاورزی ارگانیک (جالیزکاران شهرستان مرودشت). فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 10، شماره3، صص 172-151.
مجدم، علی (1399). گرانیِ نهاده­های کشاورزی تهدیدی برای امنیت غذایی کشور/کشاورزان خوزستانی را از نگرانی خارج کنیم، خبرگزاری ایلنا، موجود در وب سایت https://www.ilna.news
ملایی، فریبا؛ حسینی، سید محمود؛ حجازی، سید یوسف و پیش بین، سید احمدرضا (1397). تبیین راهبردهای سازگاری کشاورزان استان خراسان جنوبی با تغییر اقلیم. فصلنامه علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، جلد 14، شماره2.
Behzadifar, M. (2016). Prevalence of Food Insecurity in Iran: A Systematic Review and Meta-analysis, Arch Iran Med, 19(4):288-294.
FAO and SIDA. (1974). Report on regional seminar on shifting cultivation and soil conservation in Africa. Rome, Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the Swedish International Development Cooperation Agency (SIDA).
FAO. (1999). Field Programme Management- Food, Nutrition and Development. A training package to assist fieldworkers in operating a rural development programme. 1999, 244pp. English - ISBN 92-5-104387-6.
FAO. (2017). Nutrition-sensitive agriculture and food systems in practice Options for intervention, Available at: http://www.fao.org/3/a-i7848e.pdf.
FAO. (2020). Animal Production and Health Division (NSA). Food and Agriculture Organization of the United Nation, Available at: www.fao.org.