آسیب‌شناسی جایگاه محیط زیست در اولویت‌گذاری حوزه‌های علم و فناوری انـرژی مورد مطالعه: صنعت نفت و گاز کشور 2

موضوع: بررسی مسائل و چالش‌های اولویت‌گذاری علم و فناوری به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای سیاستمداران و تصمیم گیران در سطوح ملی و سازمان ، از اهمیت بالایی برخوردار است.
هدف: این پژوهش با هدف آسیب‌شناسی اولویت‌گذاری علم و فناوری انـرژی در صنعت نفت و گاز ایران و شناسایی پارادایم فعلی اولویت‌گذاری تدوین شده‌است.
روش: پژوهش با استفاده از روش‌شناسی تئوری «داده بنیاد» و انجام کدگذاری باز، محوری و انتخابی بر روی مصاحبه‌های نیمه ‌ساختار‌یافته خبرگان حوزه صنعت ‌نفت و گاز، انجام پذیرفته‌است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش 6 مقوله «مشکلات زیست محیطی و اقتصادی»، «تولید محوری»، «پارادایم سیاست صنعتی»، «ضعف ساختار، ارتباطات و سیاست‌ها»، «فشارهای سیاسی اجتماعی، اقتصادی و فنی»، «ضعف آمار و اطلاعات» را به عنوان مقولات اصلی آسیب‌های اولویت گذاری علم و فناوری مبتنی بر محیط زیست در صنعت نفت و گاز نشان می‌دهد.
نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که «تولید محوری» یا اولویت‌گذاری مبتنی بر توسعه اقتصادی، مهم ترین راهبرد صنعت نفت و گاز در سال‌های گذشته بوده‌است و «مشکلات زیست محیطی و اقتصادی»، به عنوان مهم‌ترین پیامد و نشانه‌های این راهبرد در صنعت نفت و گاز تعیین گردید. راهبرد «تولید محوری» متاثر از سه مقوله «پارادایم سیاست صنعتی» به عنوان پدیده محوری، «ضعف ساختار، ارتباطات و سیاست‌ها» به عنوان عوامل اصلی داخلی و «فشارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی» به عنوان مهم‌ترین شرایط خارجی مداخله‌گر، می‌باشد. در انتها پیشنهاد شده‌است همگام با تغییر پاردایم اولویت‌گذاری علم و فناوری به «ماموریت گرای نوین»، لازم است تا مدیران صنعت نفت و گاز، رفع چالش‌های «زیست‌محیطی» و «اقتصادی» و «حاکمیتی» را در اتخاذ فناوری‌هایی با اهداف زیست‌محیطی جستجو نمایند.