مقایسه و تحلیل محتوای آموزشی کتاب‌های درسی فیزیک دو کشور ایران و روسیه در مبحث الکترومغناطیس

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 گروه فیزیک دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی،لویزان، تهران، ایران

3 سازمان پژوهش آموزش و پرورش، تهران

چکیده

هدف از این پژوهش، تحلیل مسائل آموزشی در کتاب‌های درسی فیزیک ایران و روسیه در مبحث الکترومغناطیس با استفاده از سطوح شناختی بلوم است. برای انجام پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است و جامعه آماری، کتاب درسی فیزیک ایران چاپ 1395 و کتاب درسی فیزیک روسیه چاپ 2014 پایه یازدهم در مبحث الکترومغناطیس است. همچنین روش پژوهش از نوع ترکیبی( کیفی و کمی) است. در ضمن، یکی از نویسندگان مقاله به زبان روسی نیز مسلط است که این مهارت برای تحلیل متن کتاب روسی ضروری بود. مسائل و پرسش‌های این مبحث از دو کتاب در شش سطح از سطوح شناختی بلوم (دانش، درک و فهم، کاربرد، تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) بطور کیفی مشخص و از نظر کمی مورد ارزیابی و تحلیل آماری قرار گرفتند. طبق تحلیل داده‌ها، نمودار فراوانی سطوح شناختی بلوم برای پرسش‌های کتاب درسی فیزیک روسیه در مقایسه با کتاب درسی فیزیک ایران در مبحث الکترومغناطیس بهنجارتر و مناسب‌تر تنظیم شده است، این موضوع می‌تواند بر یادگیری معنادار فراگیر تاثیر داشته باشد. به این منظور به مولفان کتابهای علمی ( اعم از درسی و غیر درسی) پیشنهاد می شود که در تدوین و تنظیم اهداف کتاب ها به سطوح شناختی بلوم توجه داشته باشند.

کلیدواژه‌ها


 
[1] نظام آموزشی و بازدهی آموزشی(مطالعه تطبیقی 70 کشور جهان)، زینب فاطمی امین و مجید فولادیان، مجله راهبرد فرهنگ، شماره هفتم، پاییز 1388
[2] آشنایی با سنن و زندگی مردم روسیه، نینا واسیلیونا باسکو،۲۰۰۷، مسکو، ترجمه سیده مهنا رضایی و عیسی مهرآرا
[3] ملکی، حسن، برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل) انتشارات مدرسه 1388
[4] میرزابیگی، علی، برنامه‌ریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی و تربیت نیروی انسانی. تهران، انتشارات سیطرون 1384
[5] شعبانی، حسن، مهارت­های آموزشی و پرورشی(روش­ها و فنون تدریس) 1390
[6] یارمحمدیان، محمدحسین، اصول برنامه‌ریزی درسی (ماهیت برنامه‌ریزی درسی، مبانی فلسفی- روان‌شناختی و جامعه‌شناختی، برنامه- ارزشیابی)، تحلیل محتوای برنامه یا کتب درسی، انتشارات یادواره 1386
[7] سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، وزارت آموزش و پرورش 1380. روش تدریس علوم تجربی
[8] فدوی، فرزانه، تحلیل و ارزشیابی محتوای کتاب علوم تجربی پایه اول راهنمایی براساس الگوی طراحی مریل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد 1383
[9] سیف، علی‌اکبر، اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، ویرایش پنجم، تهران، دوران 1387
[10] شعبانی، حسن، مهارت‌های آموزشی و پرورشی)روش‌ها و فنون تدریس(
[11] بلوم، بنجامین اس و همکاران، طبقه‌بندی هدف‌های پرورشی، کتاب اول حوزه شناختی
 [12] بلوم، بنجامین اس و همکاران، طبقه‌بندی هدف­های پرورشی، کتاب اول حوزه شناختی،  ترجمه علی‌اکبر سیف، خدیجه علی‌آبادی، انتشارات رشد(تاریخ انتشار به زبان اصلی 1956)
[13] Romy, William. 1968. Inquiry techniques for teaching science.(pp 41-51)
[14] Касьянов,В.А.Физика.11кл.Профильный уровень: учеб. для общеобразоват. учреждений / В. А. Касьянов. 8-е изд., дораб. М.: Дрофа, 2014.  448 с. : ил., 7 л. цв. вкл.
 
 [15] Bloom, s. 1956. Taxonomy of educational objectives for The cognitive Domain. New York
[16] Министерство образования в россии. минобрнауки.рф.
 
[17] Natalia Belova, Filozofska fakulteta, Univerze v Ljubljani in Moskovska državna univerza, СИСТЕМА ОБРАЗОВАНИЯ В РОССИИ
[18]М.Ю. Демидова,В. А. Коровин. М.: Мнемозина. Методический справочник учителя физики, 2003