داستان‌سرایی دیجیتال در خدمت ارتباطات علمی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

عضو هیئت علمی / مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

چکیده

هدف: داستان‌سرایی دیجیتال به‌عنوان روشی برای ایجاد و به اشتراک‌گذاری اطلاعات، ترویج غوطه‌وری و تعامل و نیز فراهم کردن زمینه‌های آموزش و یادگیری مبتنی بر تکرار و همکاری معرفی می‌شود. هدف این مطالعه، بررسی جایگاه قصه‌گویی در ارتباطات علمی، تبیین گونه‌های مختلف داستان‌پردازی و تعریف داستان‌گویی دیجیتال و قابلیت‌های آن است.

رویکرد: این پژوهش تلاش کرد با رویکرد مطالعات کتابخانه‌ای، انواع قصه‌گویی که انسان‌ها از اوایل تاریخ بشریت برای گفتن داستان‌های بهتر استفاده کرده که شامل داستان شفاهی، تصویری، مکتوب و دیجیتال است را معرفی کند. در همین رابطه، داستان‌های دیجیتال نیز بسته به محتوا و هدفشان به سه دسته تقسیم ‌شد: داستان‌های شخصی / روایت، داستان‌هایی که اطلاع‌رسانی می‌کنند یا دستورالعملی ارائه می‌دهند و داستان‌هایی که وقایع تاریخی را بررسی می‌کنند. رویکردهای داستان‌سرایی دیجیتالی نیز در 5 دسته تاریخ شفاهی، پادکست، روایت‌های تعاملی/ مکانی، روایت‌های چندرسانه‌ای و فرارسانه‌ای تقسیم شد.

یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش درخصوص بهره‌گیری از ابزارهای داستان‌سرایی دیجیتال در کشورمان حاکی از آن است که ورود و نفوذ این قابلیت در میان برجستگان علمی و پژوهشگران کمتر به چشم می‌خورد. به‌جز یکی دو مورد، به‌طورجدی به این مقوله اهمیت داده نشده و در ادبیات علمی و ترویجی کشورمان مهجور مانده است.

نتایج: درحالی‌که بسیاری از ابزارهای موجود، به‌طور رایگان در دسترس است و با صرف کمی زمان می‌توان از آنها در راستای تقویت ارتباطات علمی بهره برد. بنابراین، شایسته است دست‌اندرکاران حوزه ترویج علم در راستای آشناسازی پژوهشگران و اندیشمندان با این پدیده نوظهور، برنامه‌ریزی کرده و مسیر را بهره‌گیری دوجانبه پژوهشگران و مخاطبان عام هموار سازند.

کلیدواژه‌ها


پایا،علی (1387). ترویج علم در جامعه، یک ارزیابی فلسفی. فصلنامه سیاست علم و فناوری، (1)، 38-25.
شیخ جباری، محمدمهدی؛ اجاق، سیده زهرا (1391). ساختار ارتباطات علم و جامعه در ایران: ترویج علم. نشریه نشاء علم، دوره 2(2)، 64-70.
حیدری، آزاده (1390). راهکاری ارتقا وضعیت ترویج علم در ایران: با بررسی دیدگاه صاحب‌نظران و متولیان. فصلنامه دانش­شناسی، 4(15).
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ (1397). بازار داغ «پادکست»ها در فضای مجازی فارسی. 17 تیر ماه.
داورپناه، محمدرضا (۱۳۸۶). ارتباط علمی، نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی. تهران: چاپار.
شکرخواه، یونس (۱۳91). واژه‌نامه ارتباطات، چاپ پنجم. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما).
نیک نفس، شفیقه سادات؛ صالحی فشمی، پیمانه؛ محمدلو، رویا؛ آزاده، فهیمه؛ نورائی نژاد، فاطمه (۱۳۹۲). شیوه نامه تاریخ شفاهی. تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، معاونت اسناد ملی.
Barber, J. (2014). 34 North 118 West. Radio Nouspace. Retrieved from http://radionouspace.net/index. php/38-north-118-west/
Barber, J. F. (2016). Digital storytelling: New opportunities for humanities scholarship and pedagogy. Cogent Arts & Humanities, 3(1), 1181037.
Behmer, S. (2005). Digital storytelling: Examining the process with middle school students. Ames, IA: Iowa State University. Retrieved from http://projects.educ.iastate.edu/~ds/Behmer/LitReview.pdf
Bolter, J.D. (1991). Writing space: The computer, hypertext and the history of writing. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Bruner, J. (1996). The culture of education. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Burch, Maggie (2020). Types of Digital Stories. http://writing2.richmond.edu/writing/wweb/digitalstory/digstorytypes.html
Burns, T. W., O’Connor, D. J. and Stocklmayer, S. M. (2003). Science Communication: A Contemporary Definition. Public Understanding of Science, 12 (2), pp. 183–202. https://doi.org/10.1177/09636625030122004.
Cornelis, Gustaaf C. (1998). Is popularization of science possible? In: Twentieth World Congress of Philosophy, Boston, Massachusetts U.S.A., 10-15 August 1998.
Dahlstrom, M. F. (2014). Using narratives and storytelling to communicate science with nonexpert audiences. Proceedings of the National Academy of Sciences 111 (Supplement 4), pp. 13614–13620. https://doi.org/10.1073/pnas.1320645111.
De Vecchi, N., Kenny, A., Dickson-Swift, V. and Kidd, S. (2016). How digital storytelling is used in mental health: a scoping review. International Journal of Mental Health Nursing, 25 (3), pp. 183–193. https://doi.org/10.1111/inm.12206.
Deobhanj, S. (2018). Telling Stories in Science—For Better Communication. Journal of Scientific Temper, 5(1-4), 45-58.
Douglas, S. (1999). Listening in: Radio and the American imagination from Amos ‘n’ Andy and Edward R. Murrow to Wolfman Jack and Howard Stern. New York, NY: Times Books
Garcia, P., & Rossiter, M. (2010, March). Digital storytelling as narrative pedagogy. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 1091-1097). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Green, M. C. (2006). Narratives and cancer communication. Journal of Communication 56 (Supplement 1), S163–S183. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2006.00288.x.
 
Lambert, J. (2013). Digital storytelling: Capturing lives, creating community. New York, London: Routledge
.
Levinson, P. (1999). Digital McLuhan: A guide to the information millennium. New York, NY: Routledge
Løvlie, A. S. (2012). Flâneur, a walkthrough: Locative literature as participation and play. Dichtung Digital, 42. Retrieved December 20, 2012, from http://www.dichtung-digital.de/ en/journal/englische-artikel/?postID=549
McDrury, J. & Alterio, M. (2002). Learning through storytelling in higher education: Using reflection and experience to improve learning. New Zealand: The Dunmore Press Ltd.
Montfort, N. (2007). Riddle machines: The history and nature of interactive fiction. In R. Siemens & S. Schreibman (Eds.), A companion to digital literary studies (pp. 267–282). Oxford: Blackwell
Montfort, N., & Short, E. (2012). Interactive fiction communities from preservation through promotion and beyond. Dichtung Digital, 41. Retrieved from http://www.dichtung-digital.de/en/journal/ englische-artikel/?postID=326
Robin, B. R. (2015). The effective uses of digital storytelling as a teaching and learning tool. In: Handbook of research on teaching literacy through the communicative and visual arts. Vol. 2, pp. 429–440. https://doi.org/10.4324/9781315759616.ch43.
Robin, B. R. (2016). The power of digital storytelling to support teaching and learning. Digital Education Review, (30), 17-29.
 Weitkamp, E. (2016). Telling stories about our research. Journal of Science Communication, 15 (02). https://doi.org/10.22323/2.15020501.