کارکردهای نوین دانشگاه‌ها در ارتباط با دانش، نوآوری و توسعه اقتصادی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 پژوهشگر-سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران-پژوهشکده مطالعان فناوری های نوین- گروه پژوهشی مطالعات تکنولوزی

2 پژوهشکده مطالعات فناوری های نوین، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی تأثیر توانایی‌ دانشگاه‌ها بر توسعة اقتصادی است که بتواند با داده‌ها و ستانده‌ها مرتبط شود و محیط اجتماعی- اقتصادی دانشگاه‌ها را بررسی ‌کند. در بررسی جزئیات مفهوم دانشگاه‌های نسل چهارم کوشش کردیم چارچوب ساختار نسل‌های دانشگاه را بگنجانیم و در نهایت با مطالعه الگوی الماسی دانشگاه مدرن، الگوی دانشگاه مجازی را معرفی ‌نماییم. در این بررسی تأکید می‌شود که عنوان دانشگاه نسل چهارم به طور اساسی بر عناصر علمی الگوی حلزونی سه‌گانه متمرکز گردد. افزون بر آموزش، پژوهش و کاربرد دانش، کنش‌گرایی و توسعه اقتصادی به سوی آینده از هدف‌های دانشگاه‌ "نسل چهارم" است. با اطمینان می‌توان گفت بحث منطقی دانشگاه‌های نسل چهارم می‌تواند مفاهیم و تفکر مرتبط با توسعه اقتصادی در راستای دانشگاه، به ویژه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته را به پیش بـَرد. منظور غیرمستقیم این مطالعه آن است که به طور کلی این پژوهش را بر پایه‌های محکم‌تری بنا کنیم تا در مطالعات بعدی تحولات و کارکردهای دانشگاه‌های ایران در خلال بررسی نسل‌ها به ویژه نسل سوم و چهارم در پژوهش‌های میدانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در این پژوهش پرسش «دانشگاه‌ها چه می‌توانند انجام دهند» را با نمایش رفتار فعال یا غیرفعال پاسخ می‌دهیم. این مقاله به طور کلی کارکردهای نوین دانشگاه را در شرایط فعلی در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد. روش شناسی این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی نسبت به کارکردهای جدید دانشگاه‌ها است. مهمترین یافته این پژوهش آن است که پیوند دانش با اقتصاد همراه با تکمیل رسالت اصلی تدریس و پژوهش به برنامة‌ کاری دانشگاه‌ها اضافه می‌‍شود.

کلیدواژه‌ها


الگوی پیشنهادی تدوین برنامه راهبردی دانشگاهها، مراکز آموزشی و پژوهشی و پارکهای علم و
فناوری ) 1393 (.- تهران: وزارت علوم، نحقیقات و فناوری. برگرفته از
https://vpb.um.ac.ir/images
برنامه راهبردی دانشگاه صنعتی امیرکبیر )پلی تکنیک تهران( 1404 - 1395 . تهران: دانشگاه صنعتی
امیرکبیر، 1395 برگرفته از
HTTP://CSP.AUT.AC.IR/WP-CONTENT/UPLOADS/STRATEGIC-PLAN-1395-1404.PDF
برنامه راهبردی و عملیاتی دانشگاه شیراز ) 1394 (. ویرایش دوم، شیراز: دانشگاه شیراز. برگرفته از
http://www2.shirazu.ac.ir/sites/default/files/Files/Modiriat/Shiraz%20U%20strategic%20Plan-%2021-06-94.pdf
خبرنامه طرح تحول راهبردی 1404 - 1395 دانشگاه تربیت مدرس.- تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
تهران 1396 . برگرفته از http://adm.modares.ac.ir/uploads/News.RahbordBook.pdf
سومین برنامه راهبردی دانشگاه تهران ) 1400 - 1396 (.-تهران: دانشگاه تهران، 1396 . برگرفته از
https://ut.ac.ir/file/download/page/1517041706-3rd-strategic-plan-ut.pdf
کلیات برنامه تحول راهبردی دانشگاه صنعتی اصفهان ) 1395 (.- اصفهان: دانشگاه صنعتی اصفهان.
برگرفته از
https://strategic.iut.ac.ir/sites/strategic/files/u123/iut_strategic_plan_report_951204_01.pdf
گزارش جامع دانشگاه اصفهان ) 1395 (. اصفهان: کمیته تدوین برنامه راهبردی، دانشگاه اصفهان.
برگرفته از https://ui.ac.ir/Dorsapax/userfiles/Sub56/barnamerahbordi.pdf
برنامه راهبردی دانشگاههای زیر از اینترنت: هنر، الزهرا، بجنورد، مراغه، شهرکرد، حکیم سبزواری،
سید جمال الدین اسدآبادی، دانشگاه علم و صنعت، سیستان و بلوچستان، کاشان، خواجه نصیرالدی
طوسی، گلستان، فردوسی مشهد، دانشگاه شهید چمران )پنج ساله(، شهید بهشتی، زنجان، توسعه
دانشگاه تفرش و فرهنگیان.
حبیبی رضائی، مهران و یاسر سیاه منصوری ) 1391 (. تحقق دانشگاههای نسل سوم از رهگذر
توسعه مراکز رشد دانشگاهی. نشریه نشای عل ، م سال سوم، شماره اول )دی ماه(.
197
خادمی کلهلو، محمد، محبوبه عارفی و دیگران ) 1398 (. ارایه الگوی مفهومی وظایف مدیران
فناوری اطلاعات در مراکز آموزش عالی. دو فصلنامه مدیریت و برنامهریزی درنظامهای آموزش . ی
دوره 12 ، شماره 1 ، صص 150 - 125 .
عزیزی، محمد و احسان شفیع زاده ) 1392 (. دانشگاه کارآفرین: ضرورت، ویژگیها و الزامات
)گزارش(.تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
Campbell D. F. J (2006). The University/Business Research Networks in Science and Technology: Knowledge Production Trends in the United States, European Union and Japan, In Carayannis, E. G., & Campbell, D. F. J. (Eds.), Knowledge Creation, Diffusion, and Use in Innovation Networks and Knowledge Clusters. A Comparative Systems Approach across the United States, Europe and Asia, Westport, CT: Praeger.
Carayannis Elias G. & Campbell D. F. J. (2009).”Mode 3” and “Quadruple helix”: Toward a 21 Century Fracatal Innovation Ecosystem. International Journal of Technology Management, 46(3/4), 201-234.
Carayannis Elias G. & Campbell D. F. J. (2010). Triple helix, Quadruple helix and Quintuple helix and how do Knowledge, Innovation and the Environment relate To Each other? A Proposed Framework for a Trans-disciplinary analysis of Sustainable development and Social Ecology, International Journal of Social Ecology and Sustainable Development; 1(1), 41-69, January-March.
Carayannis E.G. & Rakhmatullin, R. (2014). The quadruple/quintuple innovation helixes and smart specialization strategies for sustainable and inclusive growth in Europe and beyond. Journal of the Knowledge Economy; 5 (2): 212–239.
Clark B.R. (2001). The Entrepreneurial University: New Foundations for Collegiality, Autonomy, and Achievement. Higher Education and Management; 13(2): 9-24.
Etzkowitz H. (2003). Research Groups as “Quasi-Firms”: The Invention of the Entrepreneurial University, Research Policy; 32, 109–121.
198
Goddard J, Pukkaa J. The Engagement of Higher Education Institutions in Regional Development: An Overview of the Opportunities and Challenges. Higher Education Management and Policy. 2008; 21 (2): 11-41.
Lukovics M, & Zuti B (2015). New Functions of Universities in Century XXI towards "Fourth Generation" Universities. Journal Transition Studies Review; 22(2): 33-48.
Lundvall Bengt‐Åke (2007). National Innovation Systems: Analytical Concept and Development Tool. Industry and Innovation; 14(1): 95-119.
Narin F, Hamilton, K S. & Olivastro, D. (1997). The Increasing Linkage between U.S. Technology and Public Science. Research Policy; 26: 317–330.
OECD (2002). The Measurement of Scientific and Technological Activities. Proposed and Standard Practice for Surveys on Research Experimental Development. Fascati Manual. Paris, OECD.
Pawlowski, Pkrzysztof. The Fourth Generation University as a Creator of the Local and Regional Development, Higher Education in Europe; 34 (1), April.
Steinbuch, Maaraten (2016). Towards the 4th Generation University. Available at: https://steinbuch.wordpress.com/2016/07/23/towards-the-4th-generation-university/
Wissema J.G (2015). Towards the third generation university: Managing the university in Transition, United Kingdom: Edward Elgar Publishing, 252 p.