بررسی روش های حمایتی از تولید علم و توسعه فناوری در حوزه های فنی و مهندسی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مر کز بهره وری دانشگاه صنعتی امیر کبیر

2 استاد دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه مریلند در بالتیمور کانتی

چکیده

کشور ایران که دارای تمدنی کهن و قدیمی است و در قرون گذشته سرآمد تولید و عرضه علم در دنیا بوده ولی در حال حاضر فقط حدود یک درصد از علم جهانی را تولید می کند و در مقایسه با سایر کشورها در جایگاه رتبه دوازدهم تولید علم و هشتاد و نهم توسعه فناوری قرار دارد. تغییر و بهبود این موقعیت جهت اقتدار ملی کشور ضروری است و باید برنامه مدون و راهکاری عملی برای توسعه علمی کشور بویژه در زمینه علوم فنی و مهندسی داشته باشیم. تولیدکنندگان علم در ایران عمدتاً دانشجویان دکتری هستند که با انجام تحقیقات توسعه ای عرضه محور به این مهم اقدام می نماید. با توجه به اینکه تعداد این دانشجویان در سالهای اخیر رشد چشمگیری یافته ولی کیفیت تولید علم تنزل یافته است و از طرف دیگر هزینه های هنگفت تحصیلی و تحقیق و پژوهش بدون هدایت، برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت در انجام پژوهش‌ها کارایی مناسب را ندارند. در این مقاله ابتدا انواع تحقیقات و مجریان آنها در رشته های فنی و مهندسی شناسایی و معرفی می‌ گردند. سپس وضعیت تولید علم و تولیدکنندگان علم در ایران بررسی شده و به ضرورت ساماندهی تولید علم در ایران پرداخته می‌شود.بعدحامیان مالی تحقیقات برای تولید علم و توسعه فناوری به همراه میزان اعتبارات مالی منظور شده در پنج کشور توسعه یافته بررسی و شناسائی شده و با مطالعات تطبیقی و بررسی عملکرد نهادهای بالا دستی سیاست‌گذار تولیدعلم و توسعه فناوری همچون کمیته نقشه جامع علم و فناوری در شورای عالی انقلاب فرهنگی و حامیان مالی موجود تولید علم در کشور چون وزارت علوم تحقیقات و فناوری و حامیان توسعه فناوری همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری حامیان موثر تر مالی در ایران بررسی، تعیین و پیشنهاد خواهد شد

کلیدواژه‌ها


اسلامی، محمدرضا، توحیدی، ناصر، دارمارلانی، پرویز، حجازی، جلال، دانشی، غلامحسین، سهرابپور، سعید و .... (1380)، ضرورت انتشار مقاله علمی از پایان­نامه برای فارغ­التحصیلی دانشجوی دکتری،،فصلنامه آموزش مهندسی ایران، شماره 2، جلد 3، ص 64-57
اشرفی، مریم، عباسی، محمد، ( 1394) ، تدبیر دولت­ها در امر پژوهش، بررسی کشورهای منتخب (آلمان، سوئد، ژاپن، آمریکا، ترکیه و ایران) ،  تهران،مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی،چاپ اول،جلد اول
بختیاری­نژاد، فیروز،(1397 )، گزارش فرصت مطالعاتی به شورای دانشگاه صنعتی امیرکبیر،دانشگاه صنعتی امیر کبیر ،ص11-98
بختیاری­نژاد، فیروز، شیخان، ناهید،( 1396)، هدایت رساله­های دکتری مهندسی در سهم جهانی ایران در تولید علم و در توسعه علم و فناوری کشور، پنجمین همایش بین­المللی آموزش مهندسی ایران با تأکید بر بین­الملل­سازی آموزش مهندسی، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
حسن­زاده،محمد،1نور محمد علی،حمزه علی،نوروزی چاکلی،عبدالرضا،( 1388 سنجش علم ،فناوری و نوآوری(مفاهیم و شاخص های بین المللی )، مرکز   تحقیقات سیاست علمی کشور،چاپ اول ،ص17
شیخان، ناهید، بختیاری نژاد، فیروز،( 1393 )، نقش شناسایی شاخصهای ارزیابی فناوری در توسعه آموزش های مهندسی،فصلنامه آموزش مهندسی ایران، سال شانزدهم، شماره 63، صص 38-25
عبادی، فرزانه،(1390 )، بررسی تجربیات کشورهای منتخب (اتحادیه اروپا، آمریکا، ژاپن، چین، ترکیه) در زمینه ارتقاء نوآوری با تأکید بر صنایع کوچک، گروه پژوهشی صنایع تبدیلی و تکمیلی مؤسسه پژوهش­های برنامه­ریزی، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی، ص98
 عباسی، مهدی،( 1395 ) 9، بررسی برنامه علم و فناوری در کشور چین،پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان،ص2
مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، (1396)، آینده دانشگاه­ها و مؤسسات پژوهشی در جهان رقابتی با تأکید بر ساز و کارهای رتبه­بندی، میزگرد آینده­پژوهشی آموزش عالی ایران، پنل شانزدهم، ص 19
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،( 1397 ) ، http://www.isti.ir  
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(1396)،گزارش وضعیت رشد علمی و توسعه فناوری در حوزه پژوهش، بازیابی شده در تاریخ 14/2/99 ،خبرگزاری دانشجویان ایران"ایسنا"،   http://www.isna.ir
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری(1396) معاونت پژوهش و فناوری http://www.msrt.ir/fa
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،(1397) ، http://www.isti.ir