موسیقی طبیعت و انسان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مقاله حاضر به تشریح چیستی، چگونگی و اهمیت موسیقی طبیعت می‏پردازد و رابطۀ آنرا با چگونگی حالات و مشخصات فرهنگی، اجتماعی و سلامتی انسان ترسیم می‏نماید. این پژوهش به کنکاش رابطه موسیقی طبیعت با محیط‏زیست، جانداران­ (موجودات زنده)، فرهنگ، آرامش انسان، کودکان، معماری و انواع لوازم موسیقی می‏پردازد. اگر این واژه‏ها را کنار هم قرار دهیم، انسجام در آنها صوتی ایجاد می­کند که مفهومش تداعی احساسی خوش رنگ، از موسیقی و طبیعت است. این مقاله با بررسی مطالعات و برخی از چالش‏های دنیای مدرن که انسان امروزی با آن درگیر است، بیان می‏دارد که بعد فردی و اجتماعی انسان می‏تواند در کنار هم، به گونه‏ای موسیقی طبیعت را دریافت کند که گویی نقشی رنگین از احساسات، بر گستره فرشی از دامان سبز طبیعت دارد. از طرف دیگر، اساس گرایش به سمت موسیقی طبیعت جهت رشد حواس مغزی، تقویت انسجام و انعطاف برای سازگاری، ایجاد تفاهم، و همچنین بهینه‏سازی اوقات فرح‏بخش و نشاط‏انگیز است که به سلامت و تجدید نیرو کمک کرده، بر قوت درک و دقت افزوده، و باعث تلطیف روح و ایجاد حس لذت‏بخش خواهد شد. با این وجود، برای ایجاد چنین پیوند محکمی، نیاز به نوعی خودشناسی و احساسی سرشار از حس آرامش برانگیخته از دل طبیعت است. در واقع، لازمه این گردهمایی، درک و پذیرش موسیقی است که ساخته و پرداخته خود طبیعت باشد. یافته‏های این مقاله کمک می‏کند که به آرامش طبیعت پی‏ببریم و برای کاهش تعارضات اجتماعی، شنیدن، حس کردن و لمس موسیقی طبیعت را نسخه‏‏پیچی می‏کند، زیرا زندگی بدون موسیقی طبیعت، اشتباه تکرارشونده‏ای بیش نیست.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم پور، مجید و ساجدی راد، طاهره. (1396). اثربخشی موسیقی درمانی بر تقویت حافظه شنیداری کودکان دیرآموز. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی و جامعه شناسی علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، 7-1.
اسپنانی، هادی. (1390). پژوهشی در موسیقی و اثرات آن. بازیابی شده در تاریخ 03/02/1399 از https://www.shia-news.com/0006ps
امین الشریعه، سحر و‏هاشمیان نژاد، فریده. (1396). بررسی اثر بخشی کاربرد موسیقی مبتنی بر روش دالکروز و ارف در بهبود عملکرد خواندن دانش آموزان دارای اختلال خواندن. مطالعات ناتوانی، 7(59): 7-1.
امینی لاری، لیلا و محمودی، خیرالله. (1388). پرندگان و موسقی. پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، (1): 14-1.
احمدی، میلاد؛ بنازاده دردشتی، مهرناز و کریم زاده، فریبا. (1392). اثرات ضد پرخاشگری موسیقی درمانی در مدل حیوانی اسکیزوفرنی. علوم و اعصاب شفا خاتم. 2،(1): 55-51.
آدینه فر، عاطفه؛­ ستاری ساربانقلی، حسن و دستخوان، رسول. (1393). موسیقی و تاثیرآن برمعماری. اولین همایش ملی معماری، عمران و محیط زیست شهری، 16-1.
باوندیان، علیرضا. (1382). جلوه‏هایی ازهنر وتمدن اسلامی. تهران: نشر ضریح آفتاب.
بهرامی، سیروان؛ زندی، نادر و حجت، علی. (1396). زبان مشترک موسیقی و معماری. کنفرانس بین المللی مطالعات نوین در زمینه عمران، معماری و شهرسازی با رویکرد ایرانی اسلامی.20-1.
بهزاد اول، محبوبه.(1396). تاثیر موسیقی برکودکان در رده‏های مختلف سنی. بازیابی شده در 10 اسفند 1398.
توکلی، فرناز؛ حسینی، سیدابراهیم؛ مختاری، مختار؛ وحدتی، اکبر؛ رزمی، نعمت الله و وصال، محمود (1392). نقش موسیقی و در جلوه‏های پاداش دهنده مرفین در موش با استفاده از روش ترجیح مکان شرطی، 33(7): 8-1.
جاودانی، امیر.(1386). موسیقی در اندیشه تئودورآدرنو، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. رادیو، (39): 35-31.
جیبران، خلیل جبران. (1381). نغمه‏ها و موسیقی. حیدرشجاعی، تهران: دادار، چاپ اول.
حسنی، سعدی. (1363). تاریخ موسیقی. تهران: صفی علی شاه، چاپ دوم، جلد1.
حسینی، مریم و صنایعیان،‏هانیه. (1394). تاثیر موسیقی بر زیبایی شناسی فضای معماری. اولین کنفرانس بین المللی انسان، معماری، مهندسی عمران و شهر.9-1.
حیدری، ژینو. (1395). طبیعت و موسیقی. ماهنامه چیا، (12). بازیابی شده در تاریخ 02/08/1395، http://fa.chya.ir/?p=119198
حیدری، محمد و شهبازی، سارا. (1392). بررسی تاثیر آوای قرآن و موسیقی بدون کلام بر اضطراب بیماران کاندید آندوسکوپی. دانش و سلامتی، 8، (2): 70-68.
خبیری، محمد مهدی و ملکی، سعید. (1395). بررسی شیوه‏های ارتقاء سلامت روانی شهروندان با بهره گیری از موسیقی و طبیعت و با تاکید بر توسعه پایدار فضاهای شهری. اولین همایش بین المللی انسانی، معماری، مهندسی عمران و شهر.6-1.
دهلوی، حسین. (1387). آوایی ازستیغ کوه تابلندای هنر معماری. تهران: فضا، چاپ سوم.
ذکرگو، امیرحسین. (1387). سیر هنر در تاریخ. تهران: مطبوعات مدرسه، چاپ ششم.
راهگانی، روح انگیز. (1376). تاریخ موسیقی جهان.تهران: پیشرو، چاپ اول.
رضوانی­نژاد، پگاه و شاهچراغی، آزاده. (1397). بررسی چگونگی تاثیرفضای موسیقی برخلق اثرمعماری با توجه به فرایند ذهنی هنرمند و همبستگی حواس وادراک انسانی.کنفرانس بین المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر، تهران، 14-1.
رفیعیان، زهرا؛ آذربرزین، مهرداد و صفاری فرد، سیامک (1388).تعیین تاثیر موسیقی درمانی بر میزان اضطراب، درد، تهوع و علایم حیاتی بیماران تحت جراحی سزارین در بیمارستان دکتر علی شریعتی. علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان،19،(1):38-33.
زاده محمدی، علی (1388). کاربرد موسیقی درمانی. تهران. اسرار دانش.
زندباف، حسن (1392). تاریخ و فرهنگ موسیقی جهان. تهران: سوره مهر، چاپ دوم، جلد1.
زیبا کلام مفرد، فاطمه؛ حسینی، افضل السادات و آسوده، علی (1393). تحلیل و بررسی موسیقی از منظر تئودورآدورنو و دلالتهای آن در تعلیم و تربیت. ارزش شناسی در آموزش،1، (2): 30-7.
سالم، سودابه (1393). نقش موسیقی در تقویت هوش. بازیابی شده در10 اسفند 1397. https://www.ihoosh.ir/article/116
ستاری ساربانقلی، حسن و شاهد، مه لقا (1391). برررسی وجوه تشابه مفاهیم و موسیقی ایرانی و معماری باغ ایرانی. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 5(9):110-97.
ستایشگر، مهدی (1374). واژه نامه موسیقی ایران زمین. تهران: اطلاعات، چاپ دوم ،جلد سوم.
سراج، حسام الدین (1390). از گذر گل تا دل. تهران: نیستان، چاپ اول، جلد اول.
شاهچراغی، آزاده (1382). جهان بدون مرز، فضای بدون مرز. معماری و شهرسازی، 62-59.
شبان، مرضیه؛ رسول زاده، نسرین؛ مهران، عباس و مراد علیزاده، فرناز (1385). تاثیر دو روش غیر دارویی(آرام سازی پیشرونده عضلانی و موسیقی درمانی) بر میزان درد بیماران سرطانی. حیات،12، (3):72-63.
شیبانی تذرجی، فاطمه؛ پاکدامن، شهلا؛ دادخواه، اصغر و حسن زاده توکلی، محمدرضا (1389). تاثیر موسیقی درمانی بر میزان افسردگی و احساس تنهایی سالمندان. سالمندی ایران، 5، (2): 60-54.
صباغ، فاطمه و جلیلیان، مجیر (1396). بازنمود مفاهیم و ساختار موسیقی بختیاری در معماری سنتی. کنفرانس بین‏المللی عمران، معماری و شهر سازی ایران معاصر، 9-1.
طاهرخانی، محمدرضا؛ طاهرخانی، سمیرا و طاهرخانی، زهرا (1396). اکتشافی در موسیقی دوران نوسنگی. چهارمین کنفرانس بین المللی روانشناسی علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، 25-1.
طاهری، نعمیه؛ شجاعی، معصومه؛ کوشان، محسن؛ سید احمدی، محمد؛ کیوانفر، فهمیه؛ جلالی، شهین و غفرانی، محسن (1391). اثر موسیقی بر ویژگی‏های خلقی و دقت پرتاپ بازیکنان بسکتبال. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار،19، (2): 189-181.
غلامی دامسکی، مهدی (1393). ارتباط میان معماری و موسیقی. اولین کنفرانس ملی تحقیق و توسعه در هزاره سوم. 12-1.
فرزانه، علی اکبر (1396). تاثیر مدارس طبیعت در نهادینگی فرهنگ زیست گرایی جامع بشری. کنفرانس بین المللی مطالعات نوین در عمران، معماری و شهرسازی با رویکرد ایرانی اسلامی. 15-1.
فرش چین، سروش (1394). رابطه اکوسیستم و موسیقی. گزارش کارشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد. 35-1.
فرهادی، علی و حق گو، محمد عرفان (1396). نوشته فیزیک1 موسیقی. بازیابی شده در 10 اسفند 1398، http://heliofizx.ir/blog/page/2/..
فریدونی، لیلا و پورند، الهه (1396). تاثیر موسیقی درمانی درکاهش و درمان آثارتحصیلی و رفتاری اختلالات یادگیری دانش آموزان. سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی جامعه شناسی علوم تربیتی و مطالعات اجتماعی، 572-569.
کاظم­زاده، مریم و رضاخانی، ژیلا (1397). بررسی تاثیر استفاده توام ازفضای باز و بسته مدارس برای ارتقاء آموزش درمقاطع ابتدایی. همایش بین المللی معماری، مهندسی عمران و توسعه شهری معاصر، 14-1.
کیان­پور، عمر؛ اعتمادی، احمد؛ دوست آبادی، شیوا و حاجی حسنی، مهرداد (1391). بررسی اثربخشی و مقایسه موسیقی درمانی برمبنای موسیقی ایرانی و شناخت درمانی روی کنترل خشم نوجوانان. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 3(10): 117-135.
مجیدی، علی (1383). تاثیر قرآن بر میزان استرس در بیماران قبل از آنژیوگرافی. دانشگاه علوم پزشکی، 13(49): 61-67.
مستغنی، علیرضا (1384). خودیابی انسان در بستر فضا، فصلنامه آبادی، 15(48)، 93-90.
ملاح، حسینعلی (1387). سیری درفضای معماری و موسیقی و آشنایی با کتاب موسیقی معماری. تهران: فضا، چاپ سوم.
مومنی، مهرداد (1396). نگاهی به پیدایش اصول و کاربردهای موسیقی درمانی. ماهنامه هنر موسیقی، 154: 73-61.
وهابی، یدالله سیاوش (1381). تاثیر روشهای موسیقی درمانی و تن آرامی بر اضطراب بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه قلبی. روانپزشکی و روانشناسی بالینی،8، (3): 82-75.
ویسی،‏هادی و زرندیان، اردوان (1391). ارزیابی سطح آگاهی و دانش شهروندان از محیط زیست. آموزش محیط زیست و توسعه پایدار،1، (1)، 42-35.
هاشمی، زهرا؛ آقایزدانفر، عباس و جهانبخش، حیدر (1393). به کارگیری روانشناسی محیط و موسیقی درمانی معماری ایرانی-اسلامی در جهت تسریع بهبود بیماران بستری در بخش مراقبت‏های ویژه. نهمین سمپوزیسم پیشرفت‏های علوم تکنولوژی، مشهد، 12-1.
هاشمی، سیما و ذاکری مقدم، معصومه (1391). بررسی مقایسه ای تاثیر آرام سازی عضلانی و موسیقی درمانی بر سطح اضطراب بیماران در انتظار کا ترتیسم قلبی. پرستاری قلب و عروق،1(4): 30-22.
یاسمی، ساناز و دراج، پریسا (1396). تعامل معماری و موسیقی راهکاری برای طراحی خانه موسیقی. کنفرانس بین المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر، 8-1.
یاقوتی، سیمین وکاظمی، مهروش (1393). واکاوی تاثیر موسیقی با هویت ایرانی بر باغ ایرانی با رویکرد شفابخشی. نهمین سمپوزیسم پیشرفتهای علوم و تکنولوژی، 10-1.
-Adorno, T. W. & Gillespie, S. (1993). Music, language, and composition. The Musical Quarterly, 77(3), 401-414.
-Almerud, S. & Petersson, K. (2003). Music therapy—a Complementary Treatment for Mechanically Ventilated Intensive Care Patients. Intensive and Critical Care Nursing, 19(1), 21-30.
-American Psychiatric Association. (1980). American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual. Washington (DC): American Psychiatric Association.(p.489-499).
-Antoniades, A.­­­ C. (1990). Poetics of Architecture: theory of design (Vol. 150). New York: Van Nostrand Reinhold.
-Armstrong, E. A. (1963). A study of bird song. London: Oxford University Press.
-Atema, J. (2000). Old Bone Flutes: Tracing the Origins of Human Music. BioMusic Symposium, AAAS Annual Meeting.
-Attar, F., al-Din Attar, F., & al-Din ʻAtṭạr, F. (1984). The Conference of the birds. Penguin UK.
-Baptista, L. F. & Gaunt, S. L. (1997). Social interaction and vocal development in birds. Snowdon, C. T. & Hausberger, M. (Eds.). (1997). Social influences on vocal development. Cambridge University Press. Baptista, L. F., Bell, D. A., & Trail, P. W. (1992). Song learning and production in the white-crowned sparrow: parallels with sexual imprinting. Netherlands Journal of Zoology, 43(1), 17-33.
-Baptista, L. F. & Keister, R. (2000). Why Bird Song Is Sometimes Like Music, BioMusic Symposium. In AAAS Annual Meeting (pp. 1-13).
-Bernatzky, G; Bernatzky, P; Hesse, H. P; Staffen, W & Ladurner, G. (2004). Stimulating music increases motor Coordination in patients afflicted with Morbus­ Parkinson. Neuroscience letters, 361(1-3), 4-8.
-Bolanos, P. A. (2007). The Critical role of art: Adorno between utopia and dystopia. Kritike: An On-line Journal in Philosophy, 1(1), 25-31.
-Chlan, L. (1998). Effectiveness of a music therapy intervention on relaxation and anxiety for patients receiving ventilatory assistance. Heart & Lung: The Journal of Acute and Critical Care, 27(3), 169-176.
-Choi, B. C. (2008). Awareness of music therapy practices and factors influencing specific theoretical approaches. Journal of music therapy, 45(1), 93-109.
-Costa, A; Montalbano, L. M; Orlando, A; Ingoglia, C; Linea, C; Giunta, M & DAmico, G. (2010). Music for colonoscopy: A single-blind randomized controlled trial. Digestive and Liver Disease, 42(12), 871-876.
-Eaton, L. G; Doherty, K. L & Widrick, R. M. (2007). A review of research and methods used to establish art therapy as an effective treatment method for traumatized children. The Arts in Psychotherapy, 34(3), 256-262.
-Gray, P. M; Krause, B; Atema, J; Payne, R; Krumhansl, C & Baptista, L. (2001). The music of nature and the nature of music. Science, 291(5501), 1-13.
-Grutter, J. K. (1987). Asthetik der Architektur Grundlagen der Architektur-Wahrnehmung.
-Hall, J. (2001). Illustrated Dictionary of Symbols in Eastern and Western Art (Icon Editions). Translated by Roghayeh Behzadi, Contemporary Culture, Tehran
-Hamilton, A. (2007). Aesthetics and music. Bloomsbury Press.
-How, A. (2017). Critical theory. Macmillan International Higher Education.
-Kim, K. B; Lee, M. H & Sok, S. R. (2006). The effect of music therapy on anxiety and depression in patients undergoing hemodialysis. Journal of Korean Academy of Nursing, 36(2), 321-329.
-Kimmel, J. R. (1999). Ecotourismas environmental learning.The Journal of Environmental Education, 30(2):40-44.
- Kolb, K. (2009). Flying Leaves: Between Berlioz and Wagner. 19th-Century Music33(1), 25-61.
- Krause, B. (2000). The Niche Hypothesis: How Animals Taught Us to Dance and Sing, BioMusic Symposium. In AAAS Annual Meeting (p.1-13).
-Krumhansl, C. L; Louhivuori, J; Toiviainen, P; Jarvinen, T & Eerola, T. (1999). Melodic expectation in Finnish spiritual folk hymns: Convergence of statistical, behavioral, and computational approaches. Music Perception: An Interdisciplinary Journal, 17(2), 151-195.
-LaMontagne, L. L. (1984). Three coping strategies used by school-age children. Pediatric nursing, 10(1), 8-25.
-Loewy, J., Stewart, K., Dassler, A. M., Telsey, A., & Homel, P. (2013). The effects of music therapy on vital signs, feeding, and sleep in premature infants. Pediatrics131(5), 902-918.
- Wade-Matthews, M., & Thompson, W. (2011). The encyclopedia of music: Musical instruments and the art of music-making. Lorenz Books, 512pp.
-McKelvie, P & Low, J. (2002). Listening to Mozart does not improve children's spatial ability: Final curtains for the Mozart effect. British journal of developmental psychology, 20(2), 241-258.
-Newman, J; Rosenbach, J. H; Burns, K. L; Latimer, B. C; Matocha, H. R & Vogt, E. R. (1995). An experimental test of the Mozart effect: Does listening to his music improve spatial ability?. Perceptual and Motor Skills, 81(3_suppl), 1379-1387.
- Storr, A. (1994). Nietzsche and Music. In Philosophy, Psychology and Psychiatry, Cambridge University Press, 37, 213-229.
 -Nilsson, U. (2008). The anxiety‐and pain‐reducing effects of music interventions: a systematic review. AORN journal, 87(4), 780-807.
-Noad, M. J., Cato, D. H., Bryden, M. M., Jenner, M. N., & Jenner, K. C. S. (2000). Cultural revolution in whale songs. Nature, 408(6812), 537-537.
-Paddison, M. (2004). Authenticity and failure in Adorno's aesthetics of music. Cambridge University Press.
-Pallasmaa, J. (2012). The eyes of the skin: architecture and the senses. John Wiley & Sons.
-Payne, R. (2000). Whale Songs: Musicality or Mantra? BioMusic Symposium. In AAAS Annual Meeting (pp.1-13).
-Peters, J. S. (1987). Music therapy: An introduction. Charles C Thomas, Publisher.
-Razani, A. (1963). Poetry and Music by the instrument and vocal in literature. Ministry of Culture, the General office writing Press. Tehran.
-Richard, N. S; Toukhsati, S. R & Field, S. E. (2005). The effect of music on cognitive performance: Insight from neurobiological and animal studies. Behavioral and Cognitive Neuroscience Reviews, 4(4), 235-261.
-Schweppenhauser, G. (2009). Theodor W. Adorno: an introduction. Duke University Press.
-Wallin, N. L; Merker, B & Brown, S. (Eds.). (2001). The origins of music. MIT press.
-Wilber, D. N. (2009). Iranian Garden & Its Pavilion, Scientific & Cultural Publications. Tehran.
-Xenakis, I & Kanach, S. (1976). Musique, architecture (Vol. 11). Tournai: Casterman.
-Zabel, G. (1989). Adorno on music: a reconsideration. The Musical Times, 130(1754), 198-201.
-Zuidervaart, L. (1991). Adorno's Aesthetic Theory. Cambridge: MIT Press