گروه آینده‌اندیشی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران
چکیده
ایران یکی از کشورهای دارنده منابع هیدروکربنی و بازیگر کلیدی تأمین انرژی در جهان است. به‌عنوان یکی از اعضاء قدرتمند اوپک و دومین دارنده منابع اثبات‌شده گاز طبیعی در جهان سیاست‌گذاری انرژی در ایران همواره موردتوجه دولتمردان بوده است. با گسترش نگاه بلندمدت، نشر رویکردهای علمی آینده‌نگری در کشور و تدوین نقشه جامع علمی کشور نقش هر یک از حوزه‌های علوم و فناوری در توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران مورد اعتناء قرار گرفت. پس از بحران 1970 میلادی و شوک نفتی غرب، جهان و به‌ویژه در طرف تقاضای انرژی رویکرد نوینی به سیاست‌گذاری انرژی اتخاذ نمود. مفهوم امنیت انرژی در همان سال‌ها متولد شد و به دنبال افزایش تاب‌آوری سیستم‌های انرژی در کشورها بوده است. گره خوردگی مصرف انرژی و رشد اقتصادی، که برای کشورهای دارنده منابع سوخت فسیلی میزان همبستگی آن بیشتر از متوسط جهانی برآورد می‌شود، نگاه بلندمدت در حفظ و ارتقاء امنیت انرژی را برای ضمانت پایداری توسعه را مدنظر قرار داده است. در این مقاله قصد داریم به‌اختصار مفهوم امنیت انرژی را بررسی کرده و رابطه آن با توسعه پایدار کشورها را به بحث بگذاریم. همان‌طور که نشان دادیم، امنیت انرژی مفهومی پیچیده است که نیازمند ورود متخصصین و سیاست‌گذاران برای بومی‌سازی آن در مسیر اهداف کلان هر کشور است. لذا برای جمهوری اسلامی ایران نیز ورود به این عرصه بسیار حیاتی است و پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک بیشتر مورد تفقد سیاست‌گذاران و تصمیم گیران صنایع انرژی کشور قرار گیرد.
)