2024-03-29T18:20:47Z
https://www.popscijournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11637
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
معرفی بسته برنامه های مربوط به آگاه سازی در خصوص ترویج علم و نقشه جامع علمی کشور
اکرم
قدیمی
ترویج علم از مباحث نوینی است که در سالهای اخیر توجه زیادی به آن معطوف شده است. ترویج علم تلاش برای انعکاس اندیشههای علمی به روشی است که تمام افراد بتوانند مفاهیم اساسی یک علم را درک کنند به عبارت دیگر فهم عامه از علم را ترویج علم مینامند به عبارتی ترویج علم آسانسازی ادبیات علمی برای افرادی است که یا توانایی درک مفاهیم علمی را ندارند و یا دسترسی به مفاهیم اولیه علمی برایشان میسر نیست. هدف اولیه ترویج علم افزایش درک عامه از علم است. در حال حاضر کشورهای مختلف برای کارآمد ساختن سیاستهای خود در حوزه ترویج علم، به اصلاح مقررات و اسناد مربوط به ترویج علم روی آوردهاند.
نظر به تجربه کشور طی سالهای اخیر و روند نه چندان سریع دستاوردهای علمی به عرصه اقتصادی و عمومی جامعه و همچنین وجود فاصله میان صاحبان علم و جامعه، «آگاهسازی» به عنوان یکی از اقدامهای اساسی و الزامهای پایه برای دستیابی به حد قابل قبولی از موفقیت در عرصه ترویج علم مطرح شد. بنابراین، بر آن شدیم با هدف «تبیین مفاهیم مرتبط با ترویج علم، مدلها و الگوهای ترویج علم و تحلیل موقعیت و وضعیت ترویج علم در ایران و به تبع آن تدوین نظام ترویج علم در ایران» بسته آگاهسازی با عنوان «بسته برنامههای مربوط به آگاهسازی در خصوص ترویج علم و نقشه جامع علمی کشور» تهیه کنیم.
در این راستا علاوه بر هدف فوقالذکر، بستۀ برنامههای مربوط به آگاهسازی در خصوص ترویج علم و نقشه جامع علمی کشور درصدد است کلیه گروههای جامعه در امر ترویج علم را در این پروسه دخیل سازد و به این سوال پاسخ دهد که «مهمترین رکن در تدوین برنامههای مربوط بهآگاهسازی در خصوص ترویج علم و نقشه جامع علمی کشور چیست؟»
این بسته بر آن است با حرکت از رویکرد برگزاری موردی برنامهها و همچنین جذب منابع برای برگزاری رویدادها، به فرهنگسازی علمی و ترغیب جامعه و سیاستگذاران برای ورود به این عرصه با تکیه بر نوآوری و تغییر در نگرش عموم مردم و سیاستگذاران را دنبال کند و با جهتدهی سیاستگذاران، برای ورود فعالانه و مؤثر به فضای خلاقانه ترویج علم تلاش میکند در باورها، رفتارها و جلب مشارکت علمی جامعه تغییر ایجاد کند.
استفاده حداکثری از تمامی ظرفیتهای علمی- ترویجی کشور و ارائه راهکار برای تسهیل فرایند توانمندسازی دستاندرکاران حوزه ترویج علم از مهمترین ابزارهای پیشنهادی این بسته برای نیل به اهدافی است که اصولاً برای تحقق آنها چنین برنامهای به رشته تحریر درآمده است.
تحقق اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به جایگاه برتر علمی در سطح منطقه و جهانی، گذار از وضعیت فعلی جامعه در خصوص باورهای علمی و به تبع آن جهش به سوی جامعهای علمی، نیازمند تحولی اساسی در کلیه ساختارهای علمی- ترویجی است. این بسته به ارائه چشمانداز و ارزشها، اهداف، گروههای مخاطب، نتایج مورد انتظار و سیاستهای کلی اجرایی این عرصه و چالشهای نظام ترویج علم در ایران پرداخته است.
ترویج علم
آگاه سازی
نقشه جامع علمی کشور
نظام علم و فناوری
فرهنگ سازی
2017
08
23
5
25
https://www.popscijournal.ir/article_88000_0c51b3082e3f77d627542f26960f1783.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
ارزیابی آرمان توسعه پایدار بر بستر تداوم جریان اصلی توسعه پایدار در دستورکار 2030
سید علی
اصغری
در برنامههای توسعه ایران به نحو فزاینده جریان اصلی توسعه پایدار الگوی حل بحران محیط زیست قرار گرفته است. به همین دلیل این مسئله قابل طرح است که آرمان توسعه پایدار تا چه حد شایسته پیروی است و آیا پیادهسازی کامل آن مشکلات ناشی از توسعه به ویژه مشکلات محیط زیست را حل خواهد کرد. هدف مقاله پیش رو این است که با تمرکز بر دستورکار 2030 و «اهداف توسعه پایدار» به عنوان سند جاری جریان اصلی توسعه پایدار، پاسخ این مسئله را جستجو کند. روشی که برای این منظور به کار گرفته شد عبارت بود از بررسی و تحلیل و نقد دستورکار 2030 و اهداف توسعه پایدار، به این صورت که سابقه، جایگاه و امتیازهای این سند مورد بررسی قرار گرفت؛ کاستیهای آن در سه بخش مورد تبیین قرار گرفت؛ و استمرار مؤلفههای تعیینکننده جریان اصلی توسعه پایدار در آن به بحث گذاشته شد. رئوس نتایج حاصلشده عبارتاند از: اهداف توسعه پایدار میخواهد جانب این هر سه را نگاه دارد: 1- اقلیت ثروتمند جهان بتوانند به افزایش رشد ادامه دهند، 2- زمین را نجات دهد، 3- فقر را ریشهکن کند. اما این سه به نحوی که در اهداف توسعه پایدار مطرح شده، غیرقابل جمعاند. برنامه دستورکار 2030 برای ریشهکنی فقر مبتنی بر مدل قدیمی رشد است. کاستی بنیادین دیگر دستورکار 2030، ادامه تسلط جهانبینی توسعه بر آن است. اینها جنبههایی از دستورکار 2030 است که از ویژگیهای جریان اصلی توسعه پایدار نشأت میگیرد و ما را دستکم باید به فکر جدی وامیدارد به نحوی که در مواجهه با آن از آنچه تاکنون بودهایم بیشتر بیاندیشیم.
نجات زمین
ریشهکنی فقر
افزایش رشد اقتصادی
سنجه پیشرفت انسان
جهانبینی توسعه
2017
08
23
27
41
https://www.popscijournal.ir/article_88002_4c508f298b2ff682055739462090092d.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
مطالعات ارزیابی اثرات توسعه: ترویج علم در مدیریت محیط زیست
غلامحسین
کرمی
کورش
رضایی مقدم
سیاستها، برنامهها، طرحها و پروژههای توسعه؛ پیامدهای مختلف مثبت و منفی دارند. ارزیابی تأثیرات زیستمحیطی و اجتماعی سعی دارد به شکلی روشمند این پیامدها را پیشبینی و مدیریت کند. شناسایی و ارزیابی از عملکرد و اثرات برنامههای توسعه از طریق نظرسنجی و آشنایی با دیدگاه، ادراک و نگرش مردم یکی از روشهای دخالت دادن گروههای ذینفع است. مبادله اطلاعات بین مردم محلی و مجریان، آنان را نسبت به شرایط اقتصادیـ اجتماعی کنونی، نحوه کاهش اثرات منفی و افزایش اثرات مثبت در آینده و شناسایی فرصتهای پیشرفت مطلع میکند. این فرایند به افراد اطمینان میدهد که آنها کنار گذاشته نخواهند شد و حضور مؤثری در تصمیمهای مربوط به طرحهای توسعه خواهند داشت. این پژوهش علاوه بر مفاهیم نظری ارزیابی اثرات زیستمحیطی و اجتماعی، جایگاه ادراک و نگرش را در ارزیابی مشارکتی اثرات بررسی کرده است. در ادامه تعدادی از پژوهشهای ارزیابی اثرات و به طور ویژه مرتبط با توسعه روستایی، کشاورزی و منابع طبیعی را بررسی و به روش تحلیل محتوا، نشانزدهای (آثار) مثبت و منفی آنها را بر محیط طبیعی و انسانی استخراج کرده است.
ارزیابی اثرات
طرحهای توسعه
مدیریت محیط زیست
2017
08
23
43
60
https://www.popscijournal.ir/article_88004_012bcb0ef4eb6a00278b2426e7fb8b57.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
رویکردهای نظری متفاوت به آسیبپذیری جامعه در برابر خطرات طبیعی
مصطفی
مهرآئین
سپیده
کیانپور
تاکنون، در ادبیات مربوط به آسیب پذیری جوامع در مقابل خطرات طبیعی، بر سه رویکرد یا پارادایم فکری تأکید شده است. دیدگاه نخست به خطرات طبیعی به عنوان «عمل خداوند» می نگرد و آن را یا نشانی از عقوبت خداوند در مقابل گناهان انسان می داند، یا نشانی از آخرالزمان، یا فرصتی برای تبلیغ دین و نزدیک کردن مردم به خداوند. با وقوع زلزله لیسبون در پرتغال بود که برای نخستین بار این دیدگاه به پرسش گرفته شد و مفاهیم «طبیعت» و «نیروهای طبیعی» جایگزین مفهوم «فراطبیعت» شدند. این تحول نقطه آغاز رویکرد دوم بود که به خطرات طبیعی به عنوان «عمل طبیعت» می نگرد. این رویکرد، به زبان توبین و مونتز، تمام مسئولیت فجایع طبیعی را به فرایندهای جهان ژئوفیزیکی نسبت میدهد و ریشه مرگهای گسترده و ویرانی حاصل از فجایع را در نیروهای غلیان کرده طبیعت جستجو می کند. در این رویکرد، به فجایع طبیعی به عنوان پدیده های تصادفی (اتفاقی) نگریسته می شود که به لحاظ اخلاقی بی خاصیت و بی اثرند. این رویدادها رویدادهای اتفاقی اند که فراتر از کنترل انسان اند. به طور خلاصه، تأکید بر این نکته است که طبیعت تبدیل به یک پدیده منفی و شرور شود. در پاسخ به نقصان های این دو رویکرد، رویکرد سوم شکل گرفت که به فرایند تبدیل شدن خطر طبیعی به فاجعه به عنوان «عمل جامعه» نگاه می کند. بنا به این رویکرد، «بلایا رویدادهای اجتماعی اند»: آنها ریشه در الگوهای سکونت انسانی، فرایندهای سیاسی- اجتماعی، نظام باورهای حاکم بر جوامع و خطاهای فناورانه دارند. تأثیرات آنها نیز به طور تصادفی در جامعه توزیع نمی شود، برعکس پیامدهای این رویدادهای ویرانگر در راستای محورهایی همچون طبقه، نژاد، جنسیت و ... نظم و الگو می یابد. در این مقاله، با شرح دقیق مفروضات و منطق درونی هر یک از این رویکردها، می کوشیم نشان دهیم برخورد با خطرات طبیعی نیازمند فراتر رفتن از مباحث موجود و دست یافتن به نظریه ای است که مسائلی از قبیل کیفیت کالبدی جامعه (اعم از ابعاد سازهای و غیرسازهای آن)، مسئله نظم نهادی جامعه، مسئله مشارکت اجتماعی، مسئله باورهای فرهنگی، مسئله نظم اقتصادی و بالاخره مسئله عدالت را در کانون خود جای دهد.
خطر طبیعی
عمل خداوند
عمل طبیعت
عمل جامعه
رویکرد ترکیبی
آسیب پذیری اجتماعی
2017
08
23
61
78
https://www.popscijournal.ir/article_88042_7f9abdd9097d4a61d83cb6508f0063c5.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
حکمرانی الکترونیک، چالش های دموکراسی
مهدی
نصراصفهانی
قاسم
شهسواری
مهربان
هادی پیکانی
طی سالهای اخیر پیشرفتها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر به آغاز عصر جدید اصلاحات در بخش عمومی شده است. این اصلاحات از طریق استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات به دگرگونی سیاستها، فرایندها و کارکردهای بخش عمومی انجامیده است. برنامه های اجرایی دولت الکترونیک،دموکراسی الکترونیک وحرکت به سمت حکمرانی الکترونیک نه فقط به منظور ارائه هرچه مطلوب تر خدمات به شهروندان، بلکه برای بهبود کارایی و اثربخشی بخش عمومی، افزایش مشارکت مردم در امور عمومی و سیاسی و ایجاد شفافیت و پاسخگویی در اموردولتی طراحی شده است. در این زمینه دموکراسی الکترونیک به عنوان اهرمی برای شفافیت در عرصه های سیاسی دولت درنظر گرفته میشود و مطرح شدن برنامه دولت الکترونیک و حرکت به سمت حکمرانی الکترونیک همراه با توسعه مداوم فناوری اطلاعات وارتباطات منجر به این اتفاق نظر شده است که استفاده از این فناوری های نوین هرچه سریعتر در تمامی عرصه های ارائه خدمات به شهروندان جامعه اجرایی شود؛ و در نهایت با استفاده از این فناورهای نوین در عرصه های سیاسی،دولتی ومدیریتی زمینه مشارکت و تعامل هرچه بیشتر بین مردم و نهادهای حکومتی حاصل شود.دراین نوشتار پس از طرح بررسی مفاهیم و مؤلفه های اصلی مرتبط با دولت الکترونیک، حکومت الکترونیک،حکمرانی الکترونیک و دموکراسی الکترونیک و مقایسه موردی آنها با یکدیگر به بررسی چالش های پیش روی اجرای دموکراسی الکترونیکی و حکومت الکترونیک درجهان و ایران پرداخته و در نهایت به بیان آینده حکومت الکترونیک پرداخته خواهد شد.
دموکراسی
حکمرانی
دموکراسی الکترونیک
دولت الکترونیک
حکمرانی الکترونیک
2017
08
23
79
97
https://www.popscijournal.ir/article_88057_9239ee76d754c6d3917d3dbdd7c64ed1.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
تحلیل آسیب شناسانه رهیافت پیش الگوی تعاملی ترویج و توسعه فناوری در بخش کشاورزی
حمید
کریمی گوغری
غلامحسین
کرمی
کورش
رضایی مقدم
به دلیل نقش راهبردی و رسالت بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی و اجتماعی و تأمین نیازهای اساسی جامعه، برنامه ریزی و بهره گیری مطلوب از منابع و عوامل تولید ضروری به نظر میرسد. همچنین لازم به ذکر است که بازنگری و ارزیابی فعالیت های انجام شده نیز میتواند این فرایند را تسهیل کند. توسعه کشاورزی نیازمند توسعه تعاملی سیستم های دانش و اطلاعات کشاورزی، فناوری ها و فعالیت هاست. در همین راستا گروهی از دانشمندان طبیعت گرا، رهیافت پیش الگوی تعاملی ترویج کشاورزی را بنیان نهادند. پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی- انتقادی، ضمن توصیف مراحل پنجگانه این رهیافت، نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کرده است. طبق نتایج تحلیل از مهمترین نقاط قوت این الگو میتوان به مفاهیم مشارکت کنشگران، شبکه تعاملی، ابعاد نرم فناوری، محیطزیست و رویکرد میان رشتهای اشاره کرد. همچنین تبیین نشدن کامل و ناتمام ماندن موضوعهایی از قبیل ساختار تعارضها، کیفیت مشارکت، رفتار پذیرش در انتقال فناوری، کانالهای ارتباطی، زمینههای سیاسی، توانمندسازی، اقتصاد و بازارهای مالی و ارزیابی اهداف از نقاط منفی این الگو است.
پیش الگوی تعاملی
توسعه کشاورزی
ترویج فناوری
سیستم های اجتماعی ـ اکولوژیکی
2017
08
23
99
112
https://www.popscijournal.ir/article_88090_e8ea97798be279fed5a39e8f62f6d30f.pdf
ترویج علم
2251-9033
2251-9033
1396
8
1
اخلاق در رسانه های دیجیتال: معرفی دیدگاه چارلز اس
محمدامین
برادران نیکو
آرش
موسوی
تأثیر رسانه های دیجیتال در زندگی امروزه سبب شده است تا اندیشمندان اخلاق تلاش کنند چهارچوب هنجاری مناسبی برای مواجهه با فناوری اطلاعات ارائه دهند. در این مقاله دیدگاه چارلز اس، به عنوان یکی از اندیشمندان معاصر در این حوزه را معرفی میکنیم. «اس» از رویکردهای هنجاری اخلاق کنفسیوس، فضیلت و مراقبت دفاع میکند و نشان می دهد این نظریه های هنجاری به دلیل توجه به نقش عاطفه در تصمیم گیری اخلاقی و انعطاف پذیری بیشتر، بهتر از نظریه های پیامدگرایی و وظیفه گرایی مسائل اخلاقی دنیای دیجیتال را حل می کنند. همچنین «چارلز اس» معتقد است بهترین نظریه فرااخلاقی برای مواجهه با تفاوت های ارزشی و هنجاری در میان فرهنگ های گوناگون، پلورالیسم اخلاقی است. پلورالیسم اخلاقی، برخلاف نسبیگرایی، گفت وگوی میان فرهنگی را ممکن می سازد و بر خلاف مطلق گرایی، از امپریالیسم فرهنگی جلوگیری می کند.
اخلاق کاربردی
اخلاق فناوری اطلاعات
اخلاق فضیلت
پلورالیسم اخلاقی
2017
08
23
113
130
https://www.popscijournal.ir/article_88092_be55814233dad73e1f2a97aea1dbe7b1.pdf