انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
نقش موزه های علوم وفناوری در ترویج علم مطالعه موردی (فعالیت های موزه علوم وفناوری جمهوری اسلامی ایران)
9
23
FA
محسن
جعفری نژاد
کارشناسی ارشد، مدیر ارتباطات و امور بین الملل موزه علوم و فناوری
mohsen.jafarinezhad@yahoo.com
موزه های علوم وفناوری براساس اهداف محوری خود به عنوان یک موسسه پژوهشی با هدف ترویج علم وعمومی سازی علم، فعالیت های ویژه ای انجام می دهد. در این مقاله نقش موزه علوم وفناوری در ترویج علم با توجه به فعالیت های این موزه در آموزش ویادگیری وترویج وانتقال تجربیات علمی به بازدید کنندگان معرفی و بررسی می شود. برای اینکه بتوانیم به بررسی فعالیت های موزه علوم فناوری باهدف ترویج علم بپردازیم. اقدامات انجام شده در موزه علوم وفناوری را دریک فرم نظر سنجی در اختیار 100 نفر از بازدید کنندگان موزه که به صورت تصادفی در نیمه اول سال 93 انتخاب شده اند قرار گرفت. فعالیت های موزه مثل نحوه بازدید آموزشی توسط کارشناسان، یادگیری علمی در موزه علوم وفناوری، میزان اثربخشی بازدید از موزه بر یادگیری بازدید کننده ، نقش تعاملی بودن آثار موزه در ترویج مفاهیم علمی، امکان پرسش و پاسخ علمی در باره آثار موزه ای، افزایش اطلاعات تاریخی علم در بازدید از سالن فناوری های بومی و فناوری های نوین، آشنایی با مشاهیر حوزه های متنوع دانش، آثار و اختراعات آنها، ارائه اطلاعات علمی آثار موزه با کاتالوگ وبروشور، دریافت اطلاعات علمی از طریق مشاهده انیمیشن و فیلم های مستند، نقش برگزاری کارگاه ، سمینار و همایش های علمی موزه در ترویج علم مواردی بودند که در این نظر سنجی به آنها اشاره شده بود و بیش از 80 درصد پاسخ دهندگان فعالیتهای موزه علوم وفناوری را با سطح عالی و سطح خوب به عنوان یک مرکز ترویجی علم ومفاهیم علمی انتخاب کردند. یکی از مهم ترین فعالیتهای ترویجی در موزه علوم و فناوری، نحوه آموزش ویادگیری در موزه های علوم وفناوری است که در آن آموزش عملی در حین بازدید انجام می شود.
موزه,علم,فناوری,ترویج,آموزش,یادگیری
https://www.popscijournal.ir/article_92808.html
https://www.popscijournal.ir/article_92808_56c2690285e1cf33cf8ce4a963d17b46.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
موزه های علوم و سرمایه فرهنگی
25
37
FA
بختیار
محمودپور
استادیار موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران
b.mahmodpoor@yahoo.com
این مقاله در پی بررسی تأثیر موزهها به خصوص موزههای علوم و مراکز علم بر تشکیل، رشد و گسترش سرمایۀ فرهنگی در جامعه است و در راستای رسیدن به این هدف ابتدا در بخش مبانی نظری با مروری بر تاریخچه تشکیل، تحولات در نقش و کارکردهای موزهها طی تاریخ به نقش آموزشی موزه به عنوانی یکی از محوریترین نقشها در موزههای علوم تأکید میکند. در ادامه با تشریح و بسط مفهوم سرمایه فرهنگی و برشمردن کارکردها و تأثیرات آن در جامعه، تقسیمبندی انواع سرمایه فرهنگی را ارائه میدهد. سپس با استفاده از روش تحلیل استنادی و روش استقرائی به بحث در مورد روابط، نقش و تأثیرات موزههای علوم و مراکز علم در تشکیل سرمایه فرهنگی و به تبع آن توسعه فرهنگی و علمی کشور خواهد پرداخت و براساس نتایج به دست آمده پیشنهادهایی به منظور بهبود عملکرد موزههای علوم و فناوری و مراکز علم در راستای رشد و گسترش سرمایۀ فرهنگی در اقشار مختلف جامعه و رسیدن به اهداف توسعه پایدار ارائه میکند.
سرمایه فرهنگی,موزه ها,موزه های علوم و مراکز علم,نابرابری اجتماعی,توسعه
https://www.popscijournal.ir/article_92809.html
https://www.popscijournal.ir/article_92809_e9d614509b7c99901f99753e2c605ca8.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
نقش رادیو در ترویج علم با تأکید بر موزه علوم و فناوری ایران: دیدگاه صاحبنظران
39
52
FA
آزاده
حیدری
دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی
az.heidari@gmail.com
رویا
پورنقی
استادیار پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
pournaghi@irandoc.ac.ir
به منظور اجرای صحیح سیاستهای ترویج علم، عوامل متعددی باید مورد بررسی و پژوهش قرار بگیرند. رسانهها و به خصوص رسانههای جمعی و همچنین مراکز اشاعه علم و فناوری از جمله موزههای علوم و فناوری از عوامل مهم و تأثیرگذاری هستند که میتوانند نقش مهمی در موفقیت فرایند ترویج علم در یک کشور ایفا کنند. به علت اهمیت موضوع، این پژوهش به طور ویژه به نقش رادیو به عنوان رسانهای عمومی در معرفی موزههای علوم و فناوری و آشنا کردن مردم با این مراکز علمی میپردازد. <br /> جامعه پژوهش، شامل 30 نفر از صاحبنظران حقیقی فعال و باتجربه در زمینه ترویج علم در کشور است. دادههای پژوهش توسط تلفیقی از روشهای کتابخانهای و پیمایشی (پرسشنامه) گردآوری شده است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه و روش نمونهگیری هدفمند و گلولهبرفی بوده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزار SPSS انجام شده و پاسخ به سوالهای پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی استیودنت و آزمون فریدمن) ارائه شده است.<br /> تحلیل یافتهها نشان داد که "معرفی پارکها، موزههای علم و فناوری و دعوت از مردم برای بازدید" توسط رادیو با میانگین رتبه 23/8 یکی از تأثیرگذارترین برنامههای رادیو بوده است، بنابراین صداوسیما و به خصوص رادیو با برنامهریزی مناسب میتواند نقش مهمی در ترویج علم در ایران داشته باشد.<br /> با توجه به اهمیت رسانههای جمعی مانند تلویزیون و رادیو و دسترسی مردم به آنها لازم است تا سیاستهای مناسبی به منظور بهرهبرداری از آنها در راستای ترویج علم تدوین شود. معرفی مراکز متولی ترویج علم در کشور مانند موزه علوم و فناوری از طریق رسانه جمعی میتواند در آشناکردن عموم مردم با دستاوردهای علمی مؤثر باشد.
ترویج علم,ایران,موزه علوم و فناوری,رسانه جمعی,رادیو
https://www.popscijournal.ir/article_92810.html
https://www.popscijournal.ir/article_92810_980eb8cca724b8a8105e15c0520100cd.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
نقشههای علمی: فنون و روشها
53
84
FA
هادی
رمضانی
دانشجوی کارشناسیارشد علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه علامه طباطبائی
hadiramazani14@gmail.com
مهدی
علیپورحافظی
استادیار علم اطلاعات و دانششناسی، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
alipour@irandoc.ac.ir
عصمت
مؤمنی
استادیار علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه علامه طباطبائی
momeni.esmat@yahoo.com
با رشد حوزههای دانش، انتشارات علمی نیز به سرعت توسعه یافته و در نتیجه این رشد، رصد روندهای پژوهشی در حوزههای گوناگون علم دشوار شده است. با توجه به محدودیتهای روشهای مرسوم تجزیه و تحلیل حوزههای مختلف علوم در دنیای جدید و فقدان تصور کامل و جامع آنها از علوم مختلف، روشهای نوینی توسط متخصصان علمسنجی و علوم رایانه ارائه شده است. در این راستا، متخصصان علمسنجی در تلاشند تا نقشههای حوزههای مختلف علمی را ترسیم کنند. به همین دلیل، آنها شاخصها و روشهای علمسنجی را با فنون نوین مصورسازی ترکیب کردهاند تا برای سیاستگذاران و جوامع علمی، بررسی و پیمایش در مسیرهای مختلف آن میسر شود.<br /> مطالعه حاضر، با هدف معرفی روشهای نگاشت نقشههای علمی؛ به خصوص تحلیل همرخدادی واژگان و روشهای متنکاوی، سعی دارد تا نظر پژوهشگران را به سمت حوزههای جدید تحلیل ساختار علوم رهنمون سازد. این مقاله ضمن توجه بر مفاهیم نگاشت نقشههای علمی و بررسی روشهای آن، به توضیح بنیانهای نظری نقشههای علمی میپردازد و در نتیجه این نوع نقشهها را به عنوان راهحلی برای بازنمون دانش ضمنی در راستای تبدیل آن به دانش آشکار، برای جامعه علمی پیشنهاد میکند.
علمسنجی,نقشههای علمی,مصورسازی,دادهکاوی,متنکاوی
https://www.popscijournal.ir/article_93134.html
https://www.popscijournal.ir/article_93134_acfd03169c0a4a7956b5a7818c8f1b34.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
تأثیر نقشههای مفهومی بر درک مطلب فراگیران
85
93
FA
فریبا
نیک سیر
کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
f_niksiar@yahoo.com
نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی- یادگیری است که میتواند یادگیری معنادار را در فراگیران تسهیل کند. این روش از زمان ابداع تاکنون به صورت مؤثری در آموزش رشتههای مختلف علوم پزشکی از جمله پرستاری و در رشتههای علوم انسانی از جمله روانشناسی، زبانهای خارجی و غیره استفاده شده است. مطالعه حاضر به تأثیر به کارگیری این روش در بالا بردن توانایی درک مطلب شنیداری زبان آموزان سطح متوسط ایرانی میپردازد. هدف از انجام این تحقیق این بوده است که نشان دهد نگارش مفاهیم بر توانایی شنیداری زبانآموزان سطح متوسط تأثیر میگذارد. این پژوهش از روش تحقیق آزمایشی بهره میگیرد که بیتردید پیچیدهترین و علمیترین شکل پژوهش است. هدف پژوهشگر از آزمایش استنباط روابط علت و معلولی بین پدیدههایی است که مورد کنترل قرار میگیرند.<br /> برای انجام این تحقیق 60 دانشجوی همانند از بین 91 دانشجوی رشته مترجمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام شهر انتخاب و به دو گروه سی نفره تقسیم شدند. از هر دو گروه امتحان پیشآزمون گرفته شد تا اطمینان حاصل شود که از نظر توانایی شنیداری متون انگلیسی همانند هستند. پس از گذشت یک ماه هر دو گروه در امتحان پسآزمون شرکت کردند. به گروه آزمایشی قبل از شنیدن متون، آموزش ویژه داده شده بود ولی به گروه کنترل آموزش بیاثر داده شده بود. نتایج نشان داد که آموزش ویژه تأثیر به سزایی بر نمرههای پسآزمون گروه آزمایشی گذاشته است، حال آنکه نمرههای پیشآزمون و پسآزمون گروه کنترل تفاوت کمی داشته است.
یادگیری معنادار,تفکر انتقادی و خلاق,نقشه مفهومی,درک مطلب شنیداری,زبان آموزان سطح متوسط ایرانی
https://www.popscijournal.ir/article_93136.html
https://www.popscijournal.ir/article_93136_3e4c8047d56394232256e956c186aab9.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
بررسی وضعیت ضایعات و پسماندهای کشاورزی و ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور رسیدن به اهداف توسعه پایدار
95
112
FA
فرهاد
خسروانی
دانشآموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
farhad.khosravani@modares.ac.ir
غلامرضا
پزشکی راد
دانشیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
pezeshki.gh@gmail.com
همایون
فرهادیان
استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
homayonfarhadian@gmail.com
بر اساس آمارهای بینالمللی، سالانه مقدار زیادی از تولیدات بخش کشاورزی بین 10 تا 50 درصد به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج میشود. در کشور ما نیز به طور متوسط ۳0 درصد یا به عبارتی 420 هزار تن از محصولات کشاورزی به دلیل نارساییهای موجود در سیستم نگهداری، تبدیل و توزیع، ضایع میشود. این در حالی است که 70 درصد از ضایعات و پسماندهای کشاورزی کشور ارگانیک و حیاتی است و میتواند به خاک برگردد. از اینرو برخلاف وجود قابلیتهای غیرقابل انکار در بخش کشاورزی، مشکل عمده ساختار کشاورزی، فقدان سازماندهی مناسب در مدیریت جامع و فقدان ایجاد انگیزه در بهرهبرداری بهینه و پایداری از منابع است.<br /> این تحقیق که به روش مروری و با استفاده از اسناد کتابخانهای و کاوش رایانهای در شبکه اطلاعات جهانی تدوین شده است. ضمن بررسی مفهوم ضایعات و پسماندهای کشاورزی و بررسی وضعیت ضایعات و پسماندهای کشاورزی کشور به فواید استفاده از پسماندهای کشاورزی از طریق بازیافت پسماندهای محصولات کشاورزی و مواد حاصل از آن، توسط روشهای مدیریت ضایعات و پسماندهای کشاورزی را مورد بررسی قرار میدهد و همچنین به چهار اﺻﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ، اﺳﺘﻔﺎده دوﺑﺎره از ﺗﻮﻟﻴﺪات، ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و اﺣﻴﺎی اﻧﺮژی ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد. برای رسیدن به خودکفایی نسبی، جدای از افزایش تولید، باید به مسئله ضایعات کشاورزی و چگونگی بازیافت آن در مدیریت پسماند محصولات کشاورزی چارهجویی کرد. بنابراین با به کاربردن روشهای مناسب مدیریت پسماند و ضایعات کشاورزی که در این مطالعه به آنها اشاره خواهد شد در راستای کاهش تولید ضایعات و پسماندهای کشاورزی و استفاده بهینه از آنها ضمن افزایش بهروری، خسارت وارده به منابع پایه کاهش مییابد و از سوی دیگر گامی مهم در راستای رسیدن به اهداف توسعه پایدار و حفظ محیطزیست برداشته میشود.
ضایعات و پسماندهای کشاورزی,مدیریت ضایعات و پسماندهای کشاورزی,توسعه پایدار,محیطزیست
https://www.popscijournal.ir/article_93138.html
https://www.popscijournal.ir/article_93138_b117d9e7fff504c51578f24a0ed7ee7a.pdf
انجمن ترویج علم ایران
ترویج علم
2251-9033
5
1
2014
08
23
جان مدوکس 2009- 1925
113
117
FA
غزاله
نظیف کار
معاون اداره اصول و قوانین اداره کل امور بینالملل، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران
gh.nazif@gmail.com
جان مدوکس ویراستار مجلۀ نیچر در فاصله سالهای 73-1966 و 95- 1980، مجله را از شکل یک نشریه دانشگاهی غیرحرفهای به نشریهای حرفهای و چالشبرانگیز در حوزۀ ارزیابی علم و گزارش روزنامهنگاری علمی تبدیل ساخت. جان روی دن مدوکس آنچنان تأثیری بر علم و سیاستهای علمی گذاشت که هیچ خبرنگار یا ویراستاری در سالهای اخیر از چنین توانی برخوردار نبوده است. او در شانزده سالگی موفق به دریافت کمک هزینه تحصیلی از دانشگاه آکسفورد در رشته شیمی شد. مدوکس آرمانی حرفهای را در سر میپروراند و آن تبدیل شدن مجله نیچر به مجلهای جذاب برای خواندن و مطالعه کردن برای تمامی افراد، دانشمندان و اندیشمندان بود<br />مدوکس دو شاخه تحت عنوان "مجله نیچر در حوزه زیستشناسی نوین" و "مجله نیچر در حوزه علوم فیزیکی" را منتشر ساخت. فعالیت او تا جایی پیش رفت که در آن هنگام نیچر سه بار در هفته چاپ می شد. در سال 1992 "نیچر ژنتیک" برای نخستین بار چاپ شد، موفقیتی که مثالزدنی بود. چند کتاب مدوکس به ویژه کتاب "چه چیزی برای کشف باقی مانده است" (1997- فری پرس)، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در سال 1996، جان مدوکس به واسطه خدماتش به علم مفتخر به دریافت عنوان شوالیه و در سال 2000 به عنوان مرد انجمن سلطنتی انتخاب شد. او در سال 1995 در مجموع پس از 22 سال خدمت به عنوان رئیس بخش ویراستاری از مجله نیچر بازنشسته شد. او پس از سالها تلاش چشمگیر در حوزه علم در تاریخ 12 آوریل 2009 درگذشت.
روزنامه نگاری,نشریه حرفه ای,ارزیابی علم,نشریه غیر حرفه ای
https://www.popscijournal.ir/article_93141.html
https://www.popscijournal.ir/article_93141_7a5dd9c6aaab7e91a93278bb34c49e6e.pdf